Trao đổi với chúng tôi, KTS Lê Xuân Tiến (Hà Nội) phân tích, hiện tại, hệ thống thu gom rác tại chung cư là hệ thống tập trung. Hệ thống ống thu gom rác như vậy đang đáp ứng được các tiêu chí đầu tư rẻ; chi phí vận hành thấp. Về mặt thiết kế, đảm bảo về hình thức kiến trúc do nằm ở những vị trí kín trong khu kỹ thuật.
Còn ông Nguyễn Chiến Thắng, Trưởng ban Tuyên giáo - Truyền thông, Tổng Công ty Đầu tư Phát triển nhà và Đô thị (HUD) cho hay, trong hồ sơ quy hoạch chi tiết các khu đô thị mới được cấp có thẩm quyền phê duyệt đều được nghiên cứu, tính toán về việc hệ thống vận chuyển xử lý nước thải, chất thải của khu đô thị mới, trong đó, có chất thải từ các chung cư trong khu đô thị mới.
Thiết kế hệ thống thu gom rác thải của người dân tại chung cư phải tuân thủ đúng các tiêu chuẩn, quy định hiện hành tại thời điểm thực hiện, được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt trước khi triển khai. Đối với các chung cư tại KĐT Linh Đàm, KĐT Văn Quán hầu hết được đầu tư xây dựng trong giai đoạn từ 1998 - 2005, chủ yếu cao từ 9 - 12 tầng.
Ở thời điểm này, các tiêu chuẩn thiết kế của Việt Nam có liên quan chỉ đề cập vấn đề nên thiết kế hệ thống đổ rác và có thể bố trí hệ thống đổ rác theo đường ống; các tiêu chuẩn, quy định về phòng cháy chữa cháy và môi trường tại thời điểm này chưa đề cập đến vấn đề thu gom rác tại chung cư.
“Để tạo thuận lợi cho người dân, hầu hết, các chung cư nói trên được thiết kế hệ thống thu gom rác theo ống (hố đứng), có cửa thu rác từ các tầng xuống nhà thu gom rác tập trung tại tầng 1 để đơn vị vệ sinh thu gom, chuyển đi. Mặc dù vậy, hệ thống đổ rác được thiết kế theo dạng “ống đổ rác” như hiện nay cũng là nguyên nhân gây nên các bất cập đối với môi trường cũng như an toàn phòng cháy” - ông Thắng nhấn mạnh.
Bên cạnh lỗ hổng “thiết kế”, vấn đề sử dụng và quản lý vận hành hệ thống ống đổ rác (ý thức của người dân khi đổ rác; công tác vệ sinh, vận chuyển rác không kịp thời, đúng lịch,..) như hiện nay cũng là nguyên nhân gây nên các bất cập.
“Ngay bản thân cư dân khi lựa chọn mua căn hộ thường bỏ quên một trong những phần sử dụng chung, đó là “hệ thống thu gom rác thải” trong tòa nhà. Đến khi về sinh sống, những phát sinh từ chính hệ thống dùng chung đó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống họ mới bắt đầu “để ý”, ông Nguyễn Vũ Hòa, Trưởng Ban quản trị nhà CT1B, KĐT Văn Quán lý giải.
Trao đổi với PV về vấn đề vệ sinh hầm chứa rác, Trưởng Ban quản lý một chung cư ở KĐT Linh Đàm chia sẻ: Việc thu gom và vận chuyển được tiến hành thường xuyên mỗi ngày do Công ty vệ sinh môi trường phụ trách. Theo quy định, công ty sẽ thu gom và vệ sinh hầm chứa rác mỗi ngày ngay sau khi vận chuyển rác thải bằng vòi phun rửa, nước thải sau đó được dẫn xuống hố ga. Tuy vậy, Ban quản lý tòa nhà không kiểm soát được việc bên công ty vệ sinh có thực hiện nghiêm chỉnh việc rửa vệ sinh hầm chứa rác mỗi ngày hay không. Cộng thêm hệ thống xả rác được xây theo dạng giếng vuông làm nước rác bám lâu ngày khiến cho mùi hôi do rác thải bốc lên đã trở thành “mùi đặc trưng” của chung cư.
