Lào Cai: Rút kinh nghiệm trong quản lý đất đai, xây dựng khu vực đã quy hoạch

Một số công trình xây dựng vi phạm ở Cảng Hàng Không Xã Cam Cọn, Bảo Yên, Lào Cai.

Ngay sau khi quy hoạch được công bố, tại đây đã xuất hiện tình trạng ồ ạt xây dựng, cơi nới các công trình và tạo lập các tài sản trên đất, các công trình chủ yếu là tạm bợ. Tổng số có 105 hộ vi phạm, với 203 công trình (111 nhà, bếp; 61 công trình phụ, chuồng trại; 31 công trình khác).

Trước thực trạng đó, UBND huyện Bảo Yên đã chỉ đạo UBND xã Cam Cọn tăng cường kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính đối với từng hộ, đồng thời tuyên truyền, vận động các hộ tự giác tháo dỡ các công trình vi phạm.

Đối với 34 hộ xây dựng công trình trên đất thổ cư (50 công trình), đã yêu cầu dừng thi công và giữ nguyên hiện trạng. Đối với 71 hộ xây dựng công trình trên đất nông nghiệp (153 công trình), buộc tháo dỡ công trình để trả lại nguyên trạng.

Theo lãnh đạo huyện Bảo Yên: Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do có một số một số đối tượng từ địa phương khác đến rủ rê hợp tác với một số hộ tại đây nhằm hưởng lợi khi giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, từ câu chuyện trên cũng cho thấy những hạn chế trong công tác quản lý đất đai, quản lý quy hoạch. Hiện nay, huyện Bảo Yên đã đề nghị với tỉnh Lào Cai về việc làm thế nào để công tác quản lý đất đai và đảm bảo an ninh trật tự trong quy hoạch Cảng Hàng không Lào Cai được thực hiện nghiêm.

Theo đó, trước khi công bố quy hoạch các dự án, cần chuẩn bị các điều kiện thật cụ thể tránh tình trạng mập mờ trong dự án. Đồng thời, nghiên cứu lại chính sách đền bù hoa màu trên đất thu hồi, kể cả vật kiến trúc. Giá thực hiện đền bù chỉ nên chênh khoảng 10% – 15% so với giá người dân tự bỏ công đi làm, như vậy sẽ giải quyết được tình trạng ồ ạt trồng một số loại cây nhằm hưởng giá đền bù cao.

Huyện Bảo Yên cũng đề nghị tỉnh Lào Cai sớm cho ý kiến về diện tích đất tái định cư và đất tái định canh cho mỗi hộ khi bị thu hồi đất trong vùng dự án để thông báo cho nhân dân yên tâm lao động sản xuất. Đồng thời, đề nghị có cơ chế đặc thù hỗ trợ đối với các hộ hiện đang có nhà trên đất nông nghiệp để đảm bảo cuộc sống của người dân sau khi thu hồi đất. Bởi trong thực tế việc tái định cư, nhân dân Cam Cọn rất vất vả vì trước đó một số hộ tái định cư dự án cao tốc Nội Bài – Lào Cai đến nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Hiện trường sau khi giải tỏa nhà xây dựng trái phép tại Cảng Hàng Không .

Ông Nguyễn Thành Sinh, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lào Cai cũng cho rằng: Việc gia tăng vi phạm tại khu vực quy hoạch Cảng Hàng Không ở Lào Cai là do sự buông lỏng công tác quản lý và không thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định về sử dụng đất và xây dựng trên địa bàn. Có hộ cơi nới nhà cửa, làm nhà trên đất nông nghiệp, sử dụng đất sai mục đích nhưng không bị xử lý. Việc chỉ đạo quản lý đất đai, xây dựng trước, sau khi công bố quy hoạch chưa được thường xuyên, để xảy ra sự việc mới xử lý. Bên cạnh đó, việc nắm bắt thông tin, đặc biệt là thông tin từ trưởng thôn, bản, từ hệ thống chính trị ở cơ sở còn yếu kém; khi xảy ra vi phạm, biện pháp xử lý chậm và không cương quyết.

Do đó, bài học cần rút ra là, đối với các sở, ngành, cần thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn cơ sở về công tác quản lý nhà nước liên quan đến lĩnh vực chuyên môn, đồng thời tăng cường thực hiện các kế hoạch về giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm. Đối với huyện, cần kiên quyết xử lý các đối tượng cố tình vi phạm; tiếp tục chỉ cơ sở ngăn chặn tình trạng xây nhà trái phép, đặc biệt là tại vùng quy hoạch như Cảng Hàng không; đẩy mạnh công tác tuyên truyền cơ chế, chính sách thu hồi đất. Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn của huyện thường xuyên kiểm tra cơ sở, nắm bắt kịp thời để tham mưu cho UBND huyện các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng tái diễn xây dựng, cơi nới trái phép. Đối với xã, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo xã, cán bộ địa chính, cán bộ quản lý về xây dựng...

Ông Giàng Seo Vần, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ nhấn mạnh: Cần có sự vào cuộc đồng bộ, kịp thời và hiệu quả hơn nữa của hệ thống chính trị, các ban, ngành, đoàn thể các cấp, để nhân dân hiểu rõ vấn đề, cũng là nhằm nâng cao “sức đề kháng” của người dân trước những dụ dỗ, lôi kéo của các đối tượng xấu, mà vụ việc liên quan đến quy hoạch Cảng Hàng không Lào Cai chỉ là sự việc cụ thể.

Trong thời gian tới, theo ông Nguyễn Thanh Dương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, việc triển khai dự án Cảng Hàng không Lào Cai còn rất nhiều việc phải làm. Những sự việc xảy ra tại Cam Cọn, Bảo Yên thời gian qua là bài học kinh nghiệm quý trong thời gian tiếp theo, không chỉ cho huyện Bảo Yên, mà còn cho các ngành, các địa phương trong toàn tỉnh. Điều quan trọng nhất là phải có sự cảm thông, chia sẻ với người dân, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Bên cạnh đó, khẩn trương xây dựng phương án giải phóng mặt bằng, sắp xếp dân cư, phương án tái định cư, vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng của bà con, vừa đảm bảo thực hiện nghiêm túc chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Các phương án phải bàn thảo kỹ lưỡng, bảo đảm ổn định cuộc sống cho người dân và phải công khai, minh bạch. Lực lượng chức năng xây dựng và triển khai kế hoạch bảo đảm an ninh, trật tự, không để bà con bị lợi dụng, lôi kéo, đồng thời xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm…

Bài & ảnh: Bích Hợp