Kon Tum: Đổi thay từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng

(TN&MT) - Đến các huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh Kon Tum hôm nay, ngoài những cánh rừng xanh bạt ngàn với không khí trong lành, mát mẻ, đời sống người dân nơi đây, trong đó phần lớn là người đồng bào dân tộc thiểu số đã có rất nhiều đổi thay. Những ngôi nhà xây chắc chắn, con cái được đi học đầy đủ, bữa cơm gia đình đã được cải thiện, và còn nhiều hơn thế nữa. Tất cả đều thay đổi từ khi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) được triển khai thực hiện.

Kon Tum được biết đến là một tỉnh miền núi phía Bắc của khu vực Tây Nguyên, là một trong những tỉnh có diện tích lớn trong cả nước, nhưng dân cư sống khá thưa thớt với hơn 50% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số. Tư duy, nhận thức còn hạn chế của những cộng đồng người dân tộc nơi đây khiến cuộc sống của họ mãi nghèo khổ, tập quán sinh hoạt lạc hậu, thói quen sinh sống dựa vào khai thác lâm sản từ rừng còn rất phổ biến.

Từ đó, việc tuyên truyền để người đồng bào dân tộc nơi đây thôi không sống dựa dẫm vào rừng cũng là một việc khó khăn, chưa nói đến ý thức bảo vệ rừng. Thôn Đăk Wâk, xã Đăk Kroong (huyện Đăk Glei) là một địa phương như thế. Chỉ 8 năm về trước, 307 hộ người dân tộc Dẻ của thôn vẫn sống chủ yếu nhờ vào rừng. Hơn 16 ha rừng đã bị người dân khai thác, lấn chiếm để làm nương rẫy. Thỉnh thoảng, chính quyền thôn Đăk Wâk lại bắt được các đối tượng đang khai thác trái phép gỗ rừng.

Nhưng hôm nay, 16 ha rừng bị lấn chiếm đã phục hồi, phát triển xanh tốt trở lại trở lại. Tổ tuần tra bảo vệ rừng được thành lập từ khi chính sách chi trả DVMTR triển khai thực hiện tại địa bàn liên tục tuần tra, kiểm soát nên đã không còn các đối tượng khai thác rừng trái phép nữa. Từ năm 2015, một phần tiền thu về từ chính sách chi trả DVMTR được cộng đồng dân cư thôn Đăk Wâk cho các hộ dân trong thôn vay để phát triển kinh tế, đã giúp xóa đi gần một nửa số hộ nghèo trong thôn so với trước kia.

Ông A Tùng - Trưởng thôn Đăk Wâk phấn khởi cho biết: “Nhờ có chính sách chi trả DVMTR được triển khai trên địa bàn, mà người dân đã có ý thức hơn trong bảo vệ và phát triển rừng. Ngày nay, đời sống hầu hết các hộ gia đình trong thôn đều khá hơn trước, nhiều hộ đã thoát nghèo, có thu nhập ổn định hơn. Con em các gia đình được cho ăn học đầy đủ. Bộ mặt thôn, làng đã chỉnh trang hơn nhiều”.

Rời Đăk Wâk để đến thôn Đăk Xanh, xã Văn Lem, huyện Đăk Tô, những đoạn đường đất được thay thế bằng đường bê tông, những ngôi nhà sàn đặc trưng của người đồng bào, nay cũng được thay bằng nhà xây gạch ngói chắc chắn, đẹp đẽ. Đó không những nhờ vào sự quan tâm của chính quyền địa phương mà còn là nỗ lực của chính người đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây.

Mấy năm trở lại đây, ngoài làm ruộng rẫy, bà con dân làng còn có thêm nghề làm rừng, gắn bó với rừng. Hàng năm, các hộ gia đình lại được thu về một khoản từ tiền DVMTR. “Đó là một số tiền ổn định, tôi dùng nó để đầu tư vào nông nghiệp. Nhờ đó, gia đình tôi đã thoát nghèo, tôi đã xây được nhà cửa, mua sắm được xe máy và các đồ dùng trong nhà, con cái có sách vở, quần áo mới để đi học”, ông A Pheo - một người dân thôn Đăk Xanh chia sẻ.

Và còn nhiều những thôn, làng như thế. Làm rừng, gắn bó với rừng đã thực sự mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của họ khiến họ trở nên yêu rừng hơn và có trách nhiệm hơn với công cuộc bảo vệ và phát triển rừng. Đó cũng là một thành công mà chính sách chi trả DVMTR đã và đang mang lại. Để đạt được kết quả trên đây, trong thời gian qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum đã nổ lực tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau đến người dân các địa phương trong tỉnh. Thời gian tới, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum sẽ tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả chính sách này, tiếp tục đồng hành cùng người dân địa phương trong công cuộc thực hiện chính sách chi trả DVMTR, bảo vệ và phát triển rừng bền vững.

Quế Mai