Kiên Giang: Nỗi lo của người dân vùng thiệt hại thủy sản

Hiện tượng cá, nghêu chết hàng loạt khiến người dân hoang mang.

Trong những ngày qua không khi tại các vùng ven biển thuộc xã Thuận Hòa, Huyện Kiên Lương và xã Dương Hòa,thị xã Hà Tiên rất nặng nề và ảm đạm. Người dân cứ tụm 5, tụm bảy ngóng chờ tin tức về nguyên nhân cá chết hàng loạt.Chúng tôi vào xóm thuộc ấp Mũi Dừa từ buổi sáng sớm. Một số người dân tay cầm lú, cầm lốp không từ biển lội lên. Nhiều người dân ở đây sống bằng nghề đặt lú kiếm cá ven biển bao năm nay. Trước đây dù cho biển động hay nắng nóng thì cũng kiếm được vài kí cá để ban. Còn khi trúng thì vài chục kí cũng có. Thế nhưng gần chục ngày qua không kiếm được con nào. Cả ghe lú của bà bảy sáng nay chỉ kiếm được mỗi con cua nhỏ bằng nắm tay. Trao đổi với chúng tôi gương mặt đượm buồn bà nói: Cá chết hết rồi. Mấy ngày trước sáng lên chúngt ôi thấy cá chết trắng ngoài biển. Mấy con cua, con ghe ngáp ngát bời vào bờ.Bà con ở đây đi thu gom đem về bán để làm phân. Từ ngày các chết trắng biển tôi chẳng kiếm đâu ra con cá để ăn chứ đừng nói đến bán.

Người dân kiếm cá thiên nhiên không có nhưng người nuôi trồng thủy sản khu vực này còn khốn khó hơn. Mấy ngày nay cả gia đình ông Danh Sang, chủ đầm sò tại khu vực ven biển Bãi ớt thuộc xã Dương Hòa Huyện Kiên Lương đã mất ăn mất ngủ vì hơn 30 ha diện tích nuối nghêu, sò của gia đình vừa bước vào vụ thu hoạch đã chết trắng. Được biết với mong muốn gia đình thoát khỏi cảnh đói nghèo, năm 2016 ông Danh Sang cùng mấy anh em trong gia đình gom góp tài sản của gia đình cùng với việc vay mượn của người thân, vay thêm vốn ngân hàng để đầu tư nuôi sò và nghêu tại khu vực ven biển thuộc xã Dương Hòa Huyện Kiên Lương. Hơn chục người cùng với gần 1 tỷ đồng tiền vốn gia đình ông đã chăm chút đầu tư vào việc mua 19 tấn nghều giống và 29 tấn sò giống để thả nuôi.Đồng thời cả nhà dành thời gia cả năm trời chăm sóc, bảo dưỡng. Đến thời điểm này thì sò và nghêu gia đình ông bước vào thu hoạch. Ông đã liên hệ với thương lái để thu mua với giá 25 ngàn đồng/1 kg.Cả nhà rất vui vì sò, nghều phát triển tốt vừa trúng.

Có mặt tai khu vực đầm sò  của gia đình ông Danh Sang ngoài biển.Theo quan sát của P/v Báo TN&MT,nước đang lên nhưng chỉ cần thả dàn cào xuống kéo hơn 2 mét sò đã đầy lồng. Mỗi lồng như vậy cũng có khoảng hơn chục kí sò. Với mật độ sò của ông nuôi nếu còn sống sẽ bán được vài 3 tỷ đồng. Thế nhưng số sò cào lên hầu như đã chết hết. Có những con mới chết thịt còn tươi đỏ.

Không chỉ có sò mà số nghêu của gia đình ông cũng bị chết sạch. Hơn 1 tấn nghêu cào đem về hầu như chết sạch. Tiếc của, tiếc công và để có tiền mua gạo người nhà ông ngồi lựa hơn 1 tấn sò chỉ còn vài chục ki là còn sống. Bỏ nhà cửa ruộng vườn ra biển nuôi so với Uớc mơ thoát nghèo giờ chỉ còn lại số tiền nợ ngân hàng cùng với bà con. Nhìn của cải, công sức của mình bị cuốn phăng theo dòng chảy của biển, Ông Danh Sang buồn bã ngóng ánh mắt về biển khơi.  

Ngư dân vớt cá, ngêu chết hàng loạt

Còn khi P/v có mặt tại bè cá của gia đình ngư dân Võ Văn Phúc, cở vùng biển thuộc  ấp Mũi Dừa, xã Dương Hòa, huyện Kiên Lương thì chia sẻ . Bè cá giờ trống trơn, một số lưới bè được kéo lên vì không còn cá. Ở dưới nước còn tới 4 ô lưới nhưng không có con cá nào động đậy. Mò mẩm ông vớt lên được vài con cá nhỏ còn sống sót lại sau một đêm kinh hoàn. Gần 20 năm nuôi cá bè trên biển lần đầu tiên ông gặp cảnh chỉ sau 1 đêm  bè cá trên 4 ngàn con chết sạch mà chưa rõ nguyên nhân. Ông cho biết trước đó vài ngày thấy nước biển đổi màu nhưng cứ tưởng là do mưa nhiều cát bụi từ trên bờ thải xuống nên cũng không quan tâm lắm.Chiều ngày 7 tháng 5/ 2017 ông ra bè cho cá ăn thấy cá bỏ ăn nghỉ là cá bị say sóng. Thế nhưng sáng ngày hôm sau ông ra thăm bè thì thấy cá trong bè của ông đã chết trắng bè

Như vậy là 2 ngàn con cá chẻm nặng gần ký lô, 1 ngàn cá bóng mú và 1 ngàn con cá bóp của gia đình ông Phúc đã chết sạch. Với người đàn ông  hơn 40 tuổi đã có hơn 20 năm gắn bó với biển. Vậy mà bây giờ ông phải rơi nước mắt vì sợ biển sẽ chết, người dân và gia đình ông không còn sống với nghề biển nữa.

Rời bè cá của gia đình ngư dân Võ Văn Phúc , ông Phúc hướng dẫn P/v chạy  dọc  ven biển để thăm một số bè cá của bà con quanh vùng. Nhiều nhất là khu vực ven biển thuộc Hòn Một. Nơi này nằm cách xa khu dân cư sinh sống hơn 2km. Hiện nay có 5-7 bè cá đang neo đậu. Nhìn thấy chúng tôi ai cũng ai trông ngóng với gương mặt đầy lo âu. Trao đổi với chúng tôi, lão ngư dân  Chung Văn Tỷ cho biết mấy ngày nay lúc nào cũng theo dõi xem có thông tin gì mới về hiện tượng cá chết hàng loạt.Mấy ngày trước sáng thức dân ông thấy các loại cá chết trắng tấp vào bè cá của mình. Hơn nữa thấy màu nước cũng lạ nhưng chẳng hiểu chuyện gì xảy ra. Đến khi nhiều người đi ra biển cho biết có hiện tượng cá thiên nhiên chết đồng loạt. Bè cá của chú xa khu vung biển  nên chưa thất chết, nhưng một khu cá đã bỏ ăn hơn 1 ngày rồi. Bây giờ chỉ mong sao cho mọi chuyện qua đi.

Theo bà con sống ở ven biển của xã Thuận Yên (thị xã Hà Tiên) và Dương Hòa của huyện Kiên Lương (Kiên Giang) cho biết: Vào sáng ngày 7 tháng 5 năm 2017, bà con phát hiện nhiều loài cá thiên nhiên chết trôi vào bãi biển. Ngoài các loài cá sống ở tầng nước mặt như cá sơn, cá suốt, cá bống thì tôm tít, cua, ghẹ... sống ở tầng đáy cũng chết.Khi cá chết, một số hộ dân sinh sống tại đây còn vớt những loại cá lớn để ăn và đem bán.

Không chỉ cá thiên nhiên ngoài biển chết mà toàn bộ diện tích nuôi nghêu, sò, lụa và các lồng bè cá tại khu vực  trải dài hơn 10Km thuộc các ấp: Tà Săng, Mũi Dừa, Bãi Chà Và thuộc địa bàn xã Dương Hòa và một phần của xã Thuận Yên - Thị Xã Hà Tiên cũng chết.Theo thông tin từ UBND Xã Dương Hòa Huyện Kiên Lương bước đầu toàn xã đã có hơn 14 ngàn cá nuôi tại 8 lồng bè bị chết trắng, 2 hộ dân và 2 hợp tác xã nuôi nuôi nghều, sò bị chết với diện tích gần 560 ha, trong đó khu vực ấp Tà Săng có đến 540 ha diện tích nuôi nghêu,sò bị chết.

Ngư dân ngồi nhìn cá trong bè chết hàng loạt

Để kịp thời hỗ trợ,giúp ngư dân trong những khu vực bị ảnh hưởng, ông Mai Anh Nhịn- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang vừa chỉ đạo UBND huyện Kiên Lương và thị xã Hà Tiên nhanh chóng thống kê số lượng thiệt hại của các hộ dân để báo cáo vè Sở NN-PTNT để Sở này tổng hợp trình UBND tỉnh xem xét hỗ trợ theo nghị định o2 của Chính phủ. Bên cạnh đó các cơ quan chuyên môn cũng vào cuộc để điều tra tình trạng cá và nhuyễn thể hai mảnh chết hàng loạt tại 2 xã thuộc Thị Xã Hà Tiên và Huyện Kiên Lương đẻ xác định nếu do các doanh nghiệp sản xuất trong khu vực gây ra thì phải có biện pháp xử lý theo mức độ vi phạm và bồi thường thiệt hại cho ngư dân.

Bài & ảnh : Giang Sơn