Khánh Hòa: Di tích lịch sử ga Nha Trang… thành không gian bảo tàng

Đó là kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân trong buổi làm việc với các Sở, ngành, địa phương tỉnh Khánh Hòa về Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP. Nha Trang đến năm 2040 vừa qua.

Theo đó, Đồ án điều chỉnh quy hoạch khu vực ga Nha Trang giai đoạn sau năm 2030, trở thành không gian bảo tàng kết nối công viên và đường đi bộ. Đồ án điều chỉnh quy hoạch TP. Nha Trang đến năm 2040 được Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân thống nhất phương án thay thế ga Nha Trang theo quyết định 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, ga hành khách (ga Nha Trang) vẫn duy trì, xây dựng ga hàng hóa mới tại xã Vĩnh Trung để thay thế ga hàng hóa (ga Nha Trang) hiện tại.

Nhà ga Nha Trang cũ là di tích lịch sử, vì thế sau năm 2030 tỉnh sẽ ưu tiên định hướng nơi đây thành không gian kiến trúc để bảo tồn, cảnh quan kết nối Công viên 23 tháng 10; công viên, đường đi bộ, cùng các công trình phục vụ mục đích công cộng.

“Ga Nha Trang sẽ ưu tiên quy hoạch không gian bảo tàng (giữ lại công trình kiến trúc ga để tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan kết nối Công viên 23 tháng 10), công viên, đường đi bộ, công trình phục vụ công cộng (chiếm tối thiểu 60% diện tích khu vực ga được chuyển đổi). Bên cạnh đó, kết hợp các hoạt động thương mại, dịch vụ và bố trí tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng trong khu vực ga Nha Trang”- Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân kết luận.

Liên quan đến ga Nha Trang, trước đó, một doanh nghiệp đã kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cho phép nghiên cứu, đầu tư dự án đường sắt tránh TP. Nha Trang, xây mới nhà ga theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) và hoàn vốn bằng quỹ đất ga Nha Trang hiện tại. Bộ Giao thông Vận tải đã yêu cầu doanh nghiệp này nghiên cứu tiền khả thi về phương án tài chính, tính khả thi của dự án, xin ý kiến chính quyền địa phương và người dân. Phương án cần được báo cáo để Bộ Giao thông Vận tải thẩm định, trước khi trình Chính phủ xem xét. Tuy nhiên, phương án xây mới nhà ga theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) và hoàn vốn bằng quỹ đất ga Nha Trang nhận được nhiều luồng ý kiến trái chiều, không được dư luận, và nhân dân đồng tình.

Ga Nha Trang (phường Phước Tân, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) được xây dựng hoàn thành đi vào hoạt động tháng 9/1936. Với thiết kế hài hòa, độc đáo kiến trúc truyền thống thời Pháp, ga Nha Trang được xem là nhà ga đẹp nhất nhì Đông Dương thời đó.

Ga Nha Trang là một nhà ga chính trên tuyến đường sắt Bắc - Nam, nơi đây đã ghi dấu trận đánh lịch sử của quân và dân Khánh Hòa anh dũng nổ súng tấn công thực dân Pháp xâm lược, mở đầu mặt trận Nha Trang - Khánh Hòa trong suốt 101 ngày đêm (23/10/1945 – 2/2/1946). Trận đánh trên đã được Bác Hồ gửi thư khen ngợi: “…Tổ quốc biết ơn các bạn. Toàn thể đồng bào noi gương các bạn”.

Ông Nguyên Tuấn Dũng - Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa cho biết, ga Nha Trang đã được gắn bảng di tích lịch sử và nằm trong Danh mục di tích lịch sử được bảo vệ. Theo vị lãnh đạo Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa, cơ quan chuyên môn đang xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận ga Nha Trang là di tích cấp tỉnh hoặc cấp Quốc gia, tuy nhiên đây là nhà ga liên quan đến ngành Giao thông nên còn tồn tại nhiều vấn đề.

Theo ông Nguyễn Tuấn Dũng, không chỉ di tích ga Nha Trang, mà hiện nay toàn tỉnh Khánh Hòa có hàng trăm di tích, danh lam thắng cảnh cần được bảo vệ và phát huy giá trị. Đáng chú ý toàn tỉnh có 16 di tích, danh thắng cấp quốc gia và 174 di tích cấp tỉnh. Đó là những di sản vô cùng quý giá, cần phát huy giá trị thu hút khách du lịch về địa phương, góp phần nâng cao đời sống người dân.