KCN Tằng Loỏng: Cần lắm khu xử lý môi trường tập trung

Thực trạng… buồn

Sau nhiều năm đi vào hoạt động, KCN Tằng Loỏng vẫn chưa có nhà máy xử lý rác thải tập trung, nên các nhà máy sản xuất hóa chất, phân bón, luyện đồng… phải tự bỏ tiền ra đầu tư hệ thống xử lý nước thải, xây dựng hồ lắng hoặc xây bao để đổ chất thải nguy hại tạm thời sau đó chờ đem đi xử lý.

Tại Công ty Luyện đồng Lào Cai, phóng viên được biết, đầu năm 2015 Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) đã xử phạt đối với Công ty do xả thải nước thải vượt mức quy chuẩn cho phép ở nhà máy sản xuất KCN Tằng Loỏng, với tổng mức tiền phạt cho các hành vi vi phạm 243.666.000 đồng.

Thâm nhập một số điểm “nhạy cảm” về môi trường tại nhà máy mới thấy hết nguy cơ phát sinh ô nhiễm là rất lớn. Trong khuôn viên nhà máy hàng trăm thùng phuy hóa chất được che đậy rất sơ sài, nhiều thùng phuy còn nằm trơ trọi với nắng mưa, xung quanh hàng ngàn thanh sắt, tôn… nằm ngổn ngang. Cách đó không xa là “ngôi nhà” tạm che mưa, che nắng cho hóa chất nguy hại được Công ty thu gom về tập kết nhiều năm nay. Điều đáng nói, bãi tập kết này trước đây đã bị cơ quan chức năng “sờ gáy”. Tuy nhiên, đây là hoá chất đặc biệt nguy hại, không phải đơn vị hay công ty dịch vụ nào cũng xử lý được, nhất là với một tỉnh vùng cao như Lào Cai. Do đó, số chất thải chứa hóa chất nguy hại vẫn nằm im bất động và để cảnh báo, Công ty đã treo một vài biển cảnh báo nguy hiểm chết người, đồng thời dự phòng lượng vôi bột khá lớn để xung quanh bãi chứa đề phòng sự cố.

Hồ lắng chứa nước thải của Công ty TNHH Đông Nam Á Lào Cai cũng chỉ mang tính chất tạm thời

Tại Công ty TNHH Đông Nam Á Lào Cai, đơn vị chuyên sản xuất phốt pho vàng tại KCN Tằng Loỏng, đây cũng là doanh nghiệp bị Bộ TN&MT xử phạt cùng đợt với 10 doanh nghiệp trong KCN đầu năm 2015. Ông Nguyễn Tất Anh – Giám đốc Nhà máy thừa nhận: Chúng tôi phải tự xây dựng hệ thống ao hồ, bể lắng, nhà máy xử lý nước thải, mái che… còn xỉ thải hiện Công ty cũng như nhiều doanh nghiệp khác vẫn áp dụng phương pháp chôn lấp.

Tại đây, nhiều hồ lắng đang được xây dựng khẩn trương, bờ bao được gia cố, các bãi xỉ được máy ủi lu lèn… Tuy nhiên, theo  một cán bộ Công ty, đây chỉ là giải pháp trước mắt, bởi chỉ một vài năm nữa bãi thải và hồ lắng sẽ đầy, khi vào mùa mưa khả năng nước vượt mức đập hồ tràn ra bên ngoài là chuyện có thể dự báo trước.

Điều đáng buồn là do 100% các công ty ở đây phải tự lo lấy việc xử lý nước thải, chất thải rắn, nguy hại đã dẫn đến tình trạng tại KCN này liên tục phát tán bụi, nước thải ô nhiễm ra môi trường xung quanh. Dân kêu, dân kiện, dân bức xúc đã trở thành chuyện quá quen. Còn thực tế, khi cơ quan chức năng xử phạt xong, đến nay vẫn không có động thái nào cụ thể khắc phục vấn nạn ô nhiễm. Và một khi sự cố xảy ra thì hậu quả của nó để lại là vô cùng lớn.

Phải có nhà máy xử lý  nước – rác thải

Sau sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, cũng có một số doanh nghiệp đã tích cực cải tạo, đổi mới công nghệ nhằm giảm thiểu khí thải, nước thải, chất thải độc hại ra môi trường. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số doanh nghiệp sử dụng công nghệ sản xuất lạc hậu nhập từ Trung Quốc, nên không kiểm soát được các công đoạn trong quá trình sản xuất, dẫn đến nhiều sự cố xảy ra, thụ động trong việc thu và xử lý khí thải, nước thải độc hại, kim loại nặng... Không ít cơ sở bất chấp các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, không đầu tư cho hệ thống xử lý rác thải, nước thải độc hại, nên lén lút xả thải thẳng ra môi trường. Do vậy, KCN vẫn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường, gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sản xuất của nhân dân.

Do đặc thù ngành nghề sản xuất, chi phí đầu tư cho xử lý nước thải, khí thải, chất thại rắn và chất thải nguy hại quá lớn, nhiều doanh nghiệp không đủ kinh phí để đầu tư đồng bộ. Nhìn chung chỉ đáp ứng được khoảng 30 – 60%, còn phần lớn phải phó mặc cho tự nhiên và “vô tư” xả thải, đổ thải ra môi trường.

Nguy cơ ô nhiễm khí khải, chất thải chứa hóa chất độc hại tại KCN Tằng Loỏng đạt báo động đỏ

Ông Lưu Bách Đạt, Giám đốc Công ty Hóa chất Phân bón Lào Cai cho biết: Tôi khẳng định không có doanh nghiệp nào có thể một mình xử lý vấn đề môi trường đang đặt ra tại KCN Tằng Loỏng, tỉnh Lào Cai và Trung ương cần quan tâm đầu tư xây dựng nhà máy xử lý triệt để các vấn đề trên, có như thế môi trường nơi đây mới đảm bảo được.

Được biết, tỉnh Lào Cai đang xây dựng dự án với số vốn khoảng 500 tỷ đồng, đây là con số không nhỏ đối với một tỉnh vùng cao. Tuy nhiên, ngoài vốn ngân sách của Nhà nước, tỉnh có thể kêu gọi xã hội hóa, hoặc xin Trung ương bảo trợ để vay vốn nước ngoài… Ông Nguyễn Tất Anh cho biết: Việc KCN Tằng Loỏng có một Nhà máy xử lý môi trường tập trung là điều rất cần thiết và phải làm ngay, bởi với đà này chỉ một vài năm nữa sẽ rất khó kiểm soát môi trường nơi đây.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục kiểm soát chặt và xử phạt nặng những công ty cố tình gây ô nhiễm, né tránh trách nhiệm xã hội về xử lý môi trường vẫn là hành động cần thực thi tức thời.

Song Doãn –  Nguyễn Cường