JICA đề xuất dự án gần 3.400 tỷ để cải thiện môi trường nước Đà Nẵng

Bản đồ quy hoạch hệ thống thu gom nước thải thành phố Đà Nẵng

Theo đó. tại Trạm XLNT Phú Lộc, JICA đề xuất mở rộng công suất thêm 43,000 m3/ngày và cải tạo hệ thống cống bao hiện trạng để nâng công suất phục vụ tại khu vực dọc vịnh Đà Nẵng. Đối với Trạm XLNT Sơn Trà thì mở rộng công suất thêm 36,000 m3/ngày và cải tạo cống bao phía Đông nhằm giảm tải lượng ô nhiễm thải ra bãi biển phía Đông. Dự kiến đến năm 2030, JICA sẽ thay thế toàn bộ các tuyến ống bị hỏng tại khu vực này. Đồng thời, JICA áp dụng công nghệ "Lọc nhỏ giọt xử lý sơ bộ (PTF)" có thể được xây dựng ngay trên bể kỵ khí hiện tại của trạm Sơn Trà và Phú Lộc.

Công nghệ này đã được áp dụng thí điểm tại Trạm XLNT Phú Lộc cách đây 2 năm và thu về kết quả xử lý đạt hiệu quả cao. Đây là công nghệ mới nổi tiếng của Nhật Bản có ưu điểm xử lý ổn định cả vào mùa mưa và mùa khô, chi phí vận hành và bảo dưỡng thấp, thiết bị xử lý chỉ chiếm diện tích nhỏ và tiêu tốn ít điện năng.

Đà Nẵng áp dụng công nghệ "Lọc nhỏ giọt xử lý sơ bộ (PTF)" vào Trạm XLNT Phú Lộc (Đà Nẵng)

Về biện pháp thi công, để giữ cho công trường sạch sẽ và chi phí đào thấp hơn chi phí đào mở, JICA đề xuất khoan kích ngầm sẽ ít gây ảnh hưởng đến giao thông, chỉ chiếm dụng đường tại vị trí thi công.

Tổng mức đầu tư dự án dự kiến là 3.387 tỉ đồng. Trong đó, 467 tỉ đồng là vốn đối ứng của thành phố, phần còn lại vay của JICA theo chương trình: "Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)" của Nhật Bản là 2.914 tỉ đồng và thời hạn trả nợ ODA trong vòng 40 năm.

Sau khi nghe các nhà chuyên gia trong đoàn công tác của các cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản và đơn vị tư vấn là Công ty Nippon Koei liên quan đến Dự án Cải thiện môi trường nước thành phố Đà Nẵng (do JICA tài trợ), trình bày về dự án. Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ cảm ơn và đánh giá cao kết quả nghiên cứu chuẩn bị của JICA, khi loại bỏ ra những hạng mục trùng lắp với Dự án Phát triển bền vững TP Đà Nẵng (SCDP) đang được triển khai bằng nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới (WB).

Trạm xử lý nước thải Thọ Quang thường xuyên gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng sẽ được thay thế bằng Trạm xử lý nước thải Sơn Trà dự kiện đưa vào hoạt động trong năm

Công suất mở rộng thêm của các trạm do JICA đề xuất cũng rất phù hợp với Chiến lược quản lý nước thải đến năm 2020 - định hướng 2040 đã được TP phê duyệt. Về khả năng tài chính, qua cân đối sơ bộ, nguồn vốn vay dự kiến cũng phù hợp với khả năng trả nợ của thành phố.

Nếu dự án được triển khai, sau khi khớp nối dự án SCDP của WB, sẽ giải quyết hầu như triệt để bài toán về môi trường của Đà Nẵng và góp phần thúc đẩy du lịch phát triển thành phố. Xét về hiệu suất tài chính, chi phí  đầu tư ban đầu của công nghệ PTF có thể quá cao nhưng nếu tính về lâu dài, cả vòng đời của dự án thì tổng chi phí lại thấp hơn. Nếu được thành phố chấp thuận, phê duyệt, thì công trình sẽ hoàn thành thi công dự án vào năm 2023.

Tuy nhiên, Chủ tịch TP cũng cho rằng, dự án có tổng mức đầu tư  3.387 tỷ đồng là rất lớn. Dự án nếu được Chính phủ bảo lãnh cho khoản vay ODA nêu trên theo hình thức cấp phát lại thì mới có tính khả thi cao. Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ đề nghị JICA tác động thêm để Bộ Tài chính chấp thuận cấp phát lại cho TP. Đà Nẵng. Bên cạnh đó, vì đây là vốn vay ODA nên quy trình yêu cầu phải thông qua rất nhiều giai đoạn để có thể phê duyệt.

Công suất xử lý tại các Trạm XLNT đã quá tải, hệ thống cống đã xuống cấp, nước xả ra biển gây ô nhiễm nghiêm trọng

Chủ tịch thành phố đã giao nhiệm vụ cho các sở, ngành liên quan tiếp tục phối hợp với Công ty tư vấn Nippon Koei và JICA để làm rõ thêm về công nghệ xử lý, biện pháp thi công, số liệu tài chính, và thẩm định tổng mức đầu tư, trong đó có tính đến vòng đời của dự án. Đồng thời, cung cấp thông tin về những dự án có liên quan trong khu vực như Công viên Đại Dương để tư vấn khớp nối vào dự án. Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ cũng đề nghị JICA và Tư vấn Nippon Koei tiến hành đánh giá kết quả thí điểm áp dụng công nghệ PTF tại Trạm XLNT Phú Lộc. Trên cơ sở đó, thành phố sẽ phân tích, đánh giá và có phản hồi sớm nhất với JICA về quyết định đầu tư dự án nêu trên.

Bài & ảnh: Võ Hà