Huyện Nậm Pồ, Điện Biên: Để xảy ra phá rừng tại bản Đề Tinh 1, ai chịu trách nhiệm?

   

   

   

  Chiều ngày 9/9, anh Giàng A Di, cán bộ Giao thông – Thủy lợi và anh Phạm Thanh Hải, cán bộ Văn phòng UBND xã Phìn Hồ đưa chúng tôi thực tế điểm phá rừng, làm nương theo phản ánh của người dân.

   

  Phải mất gần 2 tiếng đồng hồ vừa đi xe máy, đi bộ qua những thửa ruộng, nương lúa, chúng tôi mới lên được điểm phá rừng, lấn chiếm đất làm nương. Hai cán bộ xã dẫn đường, cho biết: Trước đây 1 năm, quả đồi thuộc khu rừng giao cho bản Đề Tinh 1 bảo vệ có rất nhiều cây, đa số là gỗ ngứa, đường kính từ 40 – 50cm. Nhưng giờ trên quả đồi ấy là gốc cây và nương lúa xanh rì chuẩn bị trổ bông, có rất nhiều gốc cây còn vết cưa sắc lẹm. Là người của bản Đề Tinh 1, anh Giàng A Di biết rất rõ việc lấn chiếm đất, chặt cây làm nương được thực hiện vào cuối năm 2012. Sau khi đã tận thu các cây gỗ có thể sử dụng làm cột nhà, xẻ ván… các loại cây nhỏ để khô rồi đốt.

   

  Trên đường trở ra, anh Giàng A Di nói với chúng tôi giọng buồn buồn: Tất cả những quả đồi, ruộng lúa gần 1km mà chúng ta vừa đi qua trước là những cánh rừng rất rậm. Chỉ 4 năm trước thôi, người ở bản như anh Di không dám đi vào. Mỗi lần họp bản, trưởng bản đều nhắc nhở việc bảo vệ rừng, nhưng lại không cương quyết ngăn chặn người dân phá rừng do cả nể và không nói được người dân.

   

   

  Làm việc với phóng viên tại trụ sở UBND xã Phìn Hồ, ông Vàng A Hý, Bí thư Đảng ủy xã bức xúc cho biết: Việc phá rừng tại bản Đề Tinh 1 đã được trưởng bản báo với xã từ tháng 4/2013. Đảng ủy có chỉ đạo ủy ban xem xét, đánh giá mức độ thiệt hại và báo cáo, nhưng sự việc giải quyết đến đâu thì Đảng ủy chưa được nghe báo cáo lại. Chỗ rừng bị phá theo báo cáo là rừng ở xa, nên không giao cho cá nhân bảo vệ, mà là rừng chung của bản. Xã đã xác định được 2 người phá rừng hiện đang làm nương là: Giàng A Vảng và Thào A Di. Trong xã, Giàng A Vảng là đối tượng chuyên đi phá rừng, lấy gỗ về dựng nhà nhưng dựng xong không ở mà lại bán cho người khác.

   

  Cũng theo ông Vàng A Hý, việc để cho người dân tự do phá rừng một phần trách nhiệm do kiểm lâm viên Dương Vương Nghĩa - người được giao phụ trách địa bàn, nhưng Dương Vương Nghĩa thường xuyên bỏ bê công việc, 1 tuần chỉ đến xã 2 buổi, từ 10 – 15 phút rồi đi đâu không rõ. Những vụ phá rừng trên địa bàn kiểm lâm không hề nắm được, có vụ phá rừng xã chỉ đạo kiểm lâm giải quyết thì nhận được câu trả lời “Xã cho người đi bắt về thì tôi mới giải quyết”. Vì vậy không riêng bản Đề Tinh 1 có người phá rừng mà ở nhiều bản khác cũng có tình trạng trên. Nhưng không có vụ phá rừng nào kiểm lâm biết, báo cáo với xã cùng kết hợp giải quyết mà xã có báo kiểm lâm cũng không làm. Sự bê trễ, thiếu trách nhiệm của kiểm lâm viên Dương Vương Nghĩa đã được đưa ra cuộc họp Thường vụ Đảng ủy xã và chỉ đạo trực tiếp đồng chí Chủ tịch UBND xã theo dõi báo cáo với Hạt Kiểm lâm huyện nhưng không hiểu sao vẫn để xảy ra tình trạng trên - ông Hý thẳng thắn nói.

   

  Phải đợi đến gần 19 giờ cùng ngày, chúng tôi mới gặp được Chủ tịch UBND xã Phìn Hồ là ông Hồ Chử Dung và kiểm lâm phụ trách địa bàn Dương Vương Nghĩa. Khi được hỏi về việc phá rừng tại bản Đề Tinh 1 thì Chủ tịch xã và kiểm lâm viên đều có chung câu trả lời: Ngày 27/12/2012, xã đã triệu tập 2 người lấn chiếm rừng tái sinh tại bản Đề Tinh 1 lên giải quyết và đưa cho phóng viên Biên bản làm việc của xã với các hộ vi phạm. Trong biên bản có ghi người vi phạm gồm: Giàng A Vảng và Thào A Di có phát lấn một số cây rừng để làm nương. Chính quyền xã yêu cầu 2 hộ nộp tiền phạt theo quy ước, hương ước bảo vệ rừng của bản. Kiểm lâm viên địa bàn Dương Vương Nghĩa khẳng định, đã kiểm tra, xác minh 2 hộ trên chỉ chặt từ 3 – 5 cây nhỏ, các hộ đều cam kết không lấn chiếm và chặt phá rừng. Khi chúng tôi có trao đổi về ý kiến của Bí thư Đảng ủy xã Phìn Hồ đã phản ánh thì Chủ tịch UBND xã và kiểm lâm viên đều phủ nhận sự việc, cho rằng lời lẽ trên là sai sự thật. Trong tháng 4, không có sự việc người dân phá rừng tại bản Đề Tinh 1, kiểm lâm viên nghỉ phép nên không rõ sự việc, sau khi lên công tác không được báo lại.  

   

   

   

  Trong vụ việc nêu trên, chúng tôi thấy có rất nhiều vấn đề lạ, như về Biên bản “Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng” của UBND xã Phìn Hồ, ghi rõ giao cho mỗi bên liên quan 1 bản nhưng hiện chỉ có kiểm lâm viên địa bàn giữ. Trong biên bản chỉ có chữ ký của kiểm lâm viên và người vi phạm, còn phần xác nhận của UBND xã bỏ trống. Vậy việc xử lý và lập biên bản xử phạt có được tiến hành theo đúng thời gian, trình tự? Trong việc phá rừng của 2 hộ, kiểm lâm viên khẳng định chỉ có 3 – 5 cây nhỏ nhưng khi chúng tôi cho xem lại hình ảnh chụp trực tiếp tại nương lúa thì kiểm lâm viên Dương Vương Nghĩa xác nhận là chỗ bị phá rừng đó chưa biết ở vị trí nào, thuộc loại rừng gì? Ông Nghĩa không biết là người dân chặt nhiều cây như vậy… Để xác minh rõ, ông Nghĩa có hứa với chúng tôi hôm sau ra huyện mượn bản đồ quy hoạch về rừng tại Hạt Kiểm lâm huyện, lên trực tiếp địa điểm trên kiểm tra, xem xét.

   

  Trao đổi với chúng tôi, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Mường Chà, ông Nguyễn Tuấn Quang, cho biết: Tháng 4 là tháng cao điểm phòng chống cháy rừng nên Hạt không giải quyết cho bất kỳ trường hợp nhân viên nào được nghỉ phép (đồng chí Dương Vương Nghĩa được giải quyết nghỉ phép bắt đầu từ ngày 22/6). Việc lấn chiếm đất lâm nghiêp, chặt một số cây rừng tại bản Đề Tinh 1, xã Phìn Hồ thì Hạt Kiểm lâm không nắm được do không có báo cáo từ cơ sở.

   

  Vậy ai là người chịu trách nhiệm? Khi Đảng ủy biết sự việc do Trưởng bản báo lên đã chỉ đạo UBND xã vào cuộc, thì Chủ tịch UBND xã nói đã giải quyết trong tháng 12, còn xảy ra vào tháng 4 thì không biết. Kiểm lâm viên cắm địa bàn cho rằng, mình đi phép vắng và đến tận ngày chúng tôi lên làm việc mới biết việc phá rừng làm nương tại bản Đề Tinh 1.

  Dù sự việc đã được giải quyết hay chưa giải quyết thì hiện quả đồi của bản Đề Tinh 1 lúa đã lên xanh và còn trơ các gốc cây bị cưa chặt. Vậy ai là người chịu trách nhiệm? Do đâu sự việc không được ngăn chặn và giải quyết dứt điểm?

   

  Bài & ảnh: Kiên Cường