Hải Phòng: Bảo vệ nguồn nước thô đầu nguồn tại sông Rế

Tại cuộc họp đối thoại doanh nghiệp tháng 9/2018, ông Đàm Văn Dần, Phó Giám đốc Công ty CP cấp nước số 2 phản ánh: Công ty đang sản xuất và cung cấp nước sạch cho trên 25.000 khách hàng khu vực phía Tây Bắc của thành phố, tương đương 94.000 người sử dụng, hơn 450 tổ chức. Sản lượng nước trung bình hơn 20.000m3/ngày đêm, cao điểm 23.000m3/ngày đêm. Nguồn nước thô phục vụ sản xuất, nhà máy đang lấy nước từ kênh Tân Hưng Hồng - một nhánh của sông Rế. Tuy nhiên, chất lượng nước con kênh trên ngày càng kém. Trong những tháng mùa mưa, các chỉ số như amoniac, nitrit, mangan, penmaganat, coliform tổng hợp… không đạt tiêu chuẩn. Điều này dẫn đến việc xử lý gặp nhiều khó khăn, chi phí lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
 

Trước tình hình trên, để đảm bảo chất lượng nước cung cấp cho các khách hàng, công ty phải sử dụng lượng hoá chất gấp 2-3 lần trong những tháng mùa mưa; cải tạo bể lắng ngang thành bể lắng lamen nâng cao chất lượng nước sau lắng; cải tiến công nghệ bể lọc từ chụp lọc sang đan lọc và nâng cao bề dày lớp lọc; lắp đặt hệ thống quan trắc tại 33 điểm bất lợi nhất nhằm kiểm soát và trang bị thêm máy móc tại phòng thí nghiệm, phân tích kịp thời các chỉ số. Từ đó có biện pháp nâng cao chất lượng nước; xây dựng hệ thống thu gom nước thải và sửa chữa, lắp đặt một số điểm xả…

Theo ông Trần Quang Hoạt, Chủ tịch Công ty TNHH MTV khai thác công trình thuỷ lợi An Hải, đơn vị đang cung cấp nguồn nước thô cho Công ty CP nước sạch số 2: Sông Rế nằm trong hệ thống thuỷ lợi An Kim Hải chảy từ Hải Dương về. Do đặc thù về địa lý, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương giáp ranh với TP Hải Phòng. Đây là vùng trũng, nên vào mùa mưa, khi Hải Phòng… thiếu nước từ đầu nguồn về để đẩy nhanh việc thau đảo. Do chưa có hệ thống thu gom nước mặt nên khi trời mưa to cũng cuốn theo nhiều chất gây ô nhiễm xuống dòng sông. Tình hình ô nhiễm nguồn nước tại kênh Bắc Nam Hùng khá nghiêm trọng. Nguyên nhân là do việc xả thải không qua xử lý của các nhà máy, phân xưởng và dân sinh. Nhiều đơn vị cố tình xả thải trộm ra môi trường vào những thời điểm khó phát hiện như ban đêm, chủ nhật… Trên hệ thống thủy lợi An Kim Hải thuộc sông Rế, hiện có hàng trăm hộ dân, cơ quan, đơn vị doanh nghiệp lấn chiếm, xây công trình kiên cố ra sát mép sông, phá vỡ quy hoạch, chia cắt nhiều công trình thủy lợi và xả thải trực tiếp ra sông.

Theo kết quả phân tích của Công ty Cấp nước Hải Phòng và Trung tâm Y tế dự phòng Hải Phòng: chất lượng nước thô cung cấp cho các nhà máy sản xuất nước sạch của thành phố đang ô nhiễm kéo dài, đặc biệt vào mùa mưa, gây khó khăn rất lớn cho công tác xử lý. Các chỉ số ô nhiễm phổ biến tại các nguồn nước là hợp chất Nitơ, các hợp chất hữu cơ và vi khuẩn Coliform thường vượt quá giới hạn cho phép. Tại phía đầu nguồn sông Rế, xã Kim Tân, huyện Kim Thành có 3 trang trại nuôi khoảng 5.000 con lợn. Do đó, việc xử lý các loại chất thải trong đó có nước thải, phía Hải Phòng không thể kiểm soát được. Những tác động trên khiến việc thau đảo hạn chế, không đẩy được nước bẩn ra khỏi hệ thống sông Rế và kênh Tân Hưng Hồng. Kênh Tân Hưng Hồng thau đảo kém hơn hẳn sông Rế vì việc tiêu thoát thông qua cống đường tàu. Thực tế, cống đường tàu nằm dưới đường tàu Hải Phòng - Hà Nội, qua xã Nam Sơn, huyện An Dương, với 3 cống rất hẹp và đặt cao hơn mặt kênh. Mỗi ngày, có hàng chục chuyến tàu hàng, tàu khách qua lại nên đất, đá rơi xuống cống. Để thau đảo thường xuyên, nâng cao chất lượng nguồn nước kênh Tân Hưng Hồng, cải thiện nguồn nước thô của công ty CP nước sạch số 2, trước mắt nâng cấp, mở rộng cống đường tàu thành cống hộp. Doanh nghiệp kiến nghị được triển khai dự án lấy nước từ nguồn nước đầu nguồn sông Cấm để cải thiện nguồn nước sản xuất.
 

Do những yếu tố chủ quan và khách quan, hiện nay, chất lượng nguồn nước sông Rế tại huyện An Dương, TP Hải Phòng đang bị ảnh hưởng cads những tác động trực tiếp từ phía đầu nguồn từ tỉnh Hải Dương. Để đảm bảo bền vững chất lượng nguồn nước sông Rế, cần những giải pháp mang tính chủ động, lâu dài. Được biết, Công ty TNHH MTV khai thác công trình thuỷ lợi An Hải đang triển khai xây dựng cống Kim Sơn 3 cửa trên địa bàn xã Lê Thiện, huyện An Dương bằng nguồn vốn của trung ương. Dự kiến, công trình này sẽ hoàn thành vào tháng 10/2018. Doanh nghiệp mong muốn được tiếp tục triển khai việc nâng cấp, mở rộng kênh Kim Xá (phía trong của cống Kim Sơn). Điều này sẽ khiến Hải Phòng hoàn toàn chủ động và giải quyết, đảm bảo chất lượng nguồn nước sông Rế.
 

Mới đây, trong cuộc làm việc với huyện An Dương về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán thu - chi ngân sách Nhà nước năm 2018; xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước 2019, ông Lê Khắc Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng yêu cầu huyện An Dương cần tăng cường bảo vệ nguồn nước sông Rế, có kế hoạch bảo vệ nguồn nước sông Rế.