Hà Nội xây dựng nhiều giải pháp chủ động bảo vệ nguồn nước

Nguồn nước đứng trước nguy cơ suy kiệt, ô nhiễm

Thành phố Hà Nội được đánh giá là địa phương có nguồn tài nguyên nước phong phú, với 104 hồ thủy lợi, 105 tuyến sông, kênh với chiều dài hơn 799km được cắm mốc chỉ giới phạm vi bảo vệ theo quy định. Tuy nhiên, nguồn nước đang có nguy cơ suy kiệt, ô nhiễm.

Những năm gần đây, vào mùa kiệt, mực nước trên sông Hồng liên tục bị hạ thấp, ảnh hưởng đến việc cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Thực tế cho thấy, thành phố còn hơn 8.000ha đất sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào nguồn nước bổ sung từ các hồ thủy điện; một số khu vực ở các huyện: Quốc Oai, Phúc Thọ, Mê Linh thường xuyên thiếu nước, phải chuyển đổi sang cây trồng cạn. Trong khi đó, các sông nội đô như sông Nhuệ, sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét, sông Kim Ngưu bị suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nghiêm trọng.

Theo báo cáo của Sở TN&MT thành phố Hà Nội, thực trạng nêu trên có nhiều nguyên nhân, như: Tác động của biến đổi khí hậu, thay đổi chế độ dòng chảy; sự phụ thuộc vào nguồn nước sản sinh từ bên ngoài lãnh thổ; thoái hóa rừng làm giảm khả năng giữ nước… Trong khi đó, ý thức chấp hành pháp luật về tài nguyên nước của các tổ chức, cá nhân chưa cao. Hầu hết người dân cho rằng, nước là nguồn tài nguyên vô tận. Quan niệm sai lầm này làm nguy cơ suy kiệt nguồn nước ngày càng nghiêm trọng.

Mặt khác, tình trạng gia tăng dân số khiến nhu cầu sử dụng nước phục vụ dân sinh và sản xuất, kinh doanh ngày càng cao, trong khi tình trạng ô nhiễm nguồn nước chưa được giải quyết triệt để. Do đó, để bảo đảm an ninh nguồn nước, thành phố Hà Nội đang nỗ lực thực hiện hiệu quả nhiều giải pháp để quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn nước.

Chủ động bảo vệ nguồn nước

Để góp phần quản lý bền vững tài nguyên nước và thực hiện Kết luận số 36-KL/TƯ ngày 23/6/2022 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thành phố Hà Nội đã giao các sở, ngành, địa phương xây dựng chương trình đánh giá thực trạng việc thực thi các quy định pháp luật về an ninh nguồn nước, an toàn đập, hồ chứa nước.

Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030, thành phố phấn đấu cân đối đủ nguồn nước phục vụ dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời khắc phục tình trạng suy thoái, ô nhiễm nguồn nước tại lưu vực sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét, sông Kim Ngưu, sông Nhuệ, sông Cầu Bây, sông Đáy. Đến năm 2045, chủ động được nguồn nước phát triển kinh tế - xã hội, kiểm soát và khắc phục tình trạng suy thoái, ô nhiễm nguồn nước tại các lưu vực sông; hoàn thiện chính sách về nước một cách đồng bộ...

Để đạt được các mục tiêu này, Phó Giám đốc phụ trách Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Mai Trọng Thái thông tin, thành phố sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của toàn xã hội về bảo đảm an ninh nguồn nước, an toàn đập, hồ chứa nước. Thành phố cũng xây dựng và thực hiện cơ chế khuyến khích người dân sử dụng nước tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng nước, tái sử dụng nước, bảo vệ môi trường nước.

Đồng thời để nâng cao chất lượng công tác quy hoạch thủy lợi, tài nguyên nước và điều tra cơ bản, đánh giá trữ lượng nguồn nước của Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thành phố giao các Sở, ngành điều tra, khoanh định các khu vực hạn chế khai thác nước dưới đất; xây dựng, ban hành danh mục nguồn nước nội tỉnh; điều tra cơ bản tài nguyên nước; ban hành danh mục ao hồ không được san lấp trên địa bàn thành phố…

Cùng với việc tham mưu thành phố tổ chức lại sản xuất nông nghiệp bảo đảm phù hợp với điều kiện nguồn nước ở từng vùng, địa phương, ngành nông nghiệp Thủ đô sẽ đẩy mạnh chuyển đổi sản xuất, cơ cấu lại thời vụ, giống cây trồng, vật nuôi cho phù hợp. Mặt khác, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố đề xuất giải pháp đầu tư xây dựng công trình trữ nước để hạn chế ảnh hưởng của lũ rừng ngang trên lưu vực sông Tích, sông Bùi vào mùa mưa, bổ sung lượng nước cấp cho sản xuất, sinh hoạt vào mùa khô.

Phấn đấu năm 2025, 100% hộ dân được cung cấp đầy đủ nước sạch sinh hoạt

Theo thống kê, hiện 100% hộ dân ở khu vực đô thị đã được cấp nước sạch. Tuy nhiên, ở khu vực nông thôn, tỷ lệ này chỉ đạt khoảng 80%. Để hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, 100% hộ dân được cung cấp đầy đủ nước sạch sinh hoạt, UBND thành phố đã tăng cường kêu gọi các nhà đầu tư tham gia triển khai các dự án nước sạch nông thôn theo hình thức xã hội hóa. Thời gian qua, thành phố đã chấp thuận cho 23 nhà đầu tư triển khai 40 dự án cấp nước, trong đó có 11 dự án phát triển nguồn, 29 dự án phát triển mạng cấp nước, dự kiến sau khi các dự án này hoàn thành sẽ nâng công suất toàn thành phố đạt khoảng 2.350.000 m3/ngày đêm, đảm bảo nguồn nước sạch cung cấp đạt tỷ lệ khoảng 94 % .

Hà Nội phấn đấu năm 2025, 100% hộ dân được cung cấp đầy đủ nước sạch sinh hoạt

Song song với đó, thành phố đang hoàn thiện và chuẩn bị áp dụng tiêu chuẩn chung về cấp nước sinh hoạt, uống trực tiếp tại vòi. Đồng thời, giảm tỷ lệ thất thoát nguồn nước xuống dưới 15%.

Để kiểm soát chất lượng nguồn nước sạch, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đã phối hợp với Sở Y tế, Sở Xây dựng và các đơn vị có liên quan xây dựng hoàn thiện quy chế phối hợp liên ngành để thực hiện nhiệm vụ giám sát chất lượng nước sạch trên địa bàn thành phố, phòng ngừa sự cố, đảm bảo an ninh, an toàn nguồn nước, góp phần xóa đói giảm nghèo, hướng tới phát triển bền vững.