Hà Nội: Hiểm họa chung cư mini, ai chịu trách nhiệm?

(TN&MT) - Hàng loạt chung cư mini ở Hà Nội có dấu hiệu ẩn mình dưới lớp vỏ nhà ở để kinh doanh trái phép mang nhiều hệ lụy như cháy nổ, phá vỡ quy hoạch đô thị. Điều này chính quyền sở tại, lực lượng thanh tra xây dựng không biết hay cố ý ''bật đèn xanh'' cho hoạt động (?!).

Hiểm họa khôn lường

Như Báo Tài nguyên và Môi trường đã thông tin về thực trạng hoạt động ''trá hình'' của các căn chung cư mini trên địa bàn TP. Hà Nội, loại hình nhà ở này đang rộ lên như phong trào khiến nhiều người dân có thu nhập thấp muốn sở hữu nhưng lại tồn tại quá nhiều bất cập liên quan tới quyền lợi của người sử dụng cũng như giấy tờ pháp lý mập mờ.

Theo tìm hiểu, các căn hộ chung cư mini hiện nay được mua, bán thông qua hợp đồng giữa chủ đầu tư tư nhân và khách hàng, kèm theo bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chung của thửa đất chứ không được cấp sổ đỏ cho từng căn hộ.

Điều đáng nói, hầu hết các chung cư mini đều không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, nguyên nhân là do đa số các căn hộ ở dạng này đều vi phạm về thiết kế, mật độ xây dựng, đặc biệt là công tác phòng cháy chữa cháy, những căn hộ này được các chủ đầu tư tự ý cơi nới thêm tầng nhằm kiếm thêm lợi nhuận, bất chấp pháp luật.Thực tế, các chung cư mini thường được cấp giấy phép xây dựng 6 tầng hoặc 6 tầng rưỡi nhưng đa số đều vượt tầng với lý lẽ của chủ đầu tư là vì "như thế mới có lãi". Thậm chí, họ còn được cơ quan quản lý "bật đèn xanh" khi sẵn sàng "lờ" việc làm này của các chủ đầu tư và chính vì thế mà nhiều người dân đã dính bẫy bởi những lời quảng cáo, hứa cấp sổ đỏ, sổ hồng.

Theo ghi nhận của PV, hiện nay, rất nhiều quận nội thành Hà Nội như Đống Đa, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hà Đông, Hai Bà Trưng… nhan nhản các chung cư mini được rao bán.

Trong vai người đi mua nhà, PV đã liên hệ theo số máy 0968966xxx thì được một nữ nhân viên tên Vân giới thiệu đến công trình có địa chỉ số 11,15,17 ngách 103 ngõ Xã Đàn 2 để tìm hiểu.

Có mặt tại công trình 07 tầng và mỗi tầng có khoảng 05 phòng (căn), PV được người đàn ông là bảo vệ tại đây giới thiệu chi tiết các căn hộ với một phòng ngủ, hai phòng ngủ tùy từng diện tích từ 35 đến 48 m2, giá bán giao động từ 700 triệu đồng đến hơn một tỷ đồng/căn, tùy vào túi tiền của người mua.Công trình này được UBND quận Đống Đa cấp Giấy phép xây dựng số 170067/GPXD-UBND ngày 24/01/2017, được phép xây dựng trên phần diện tích 661,78 m2, mật độ xây dựng 78%, số tầng được cấp là 6 tầng có lửng và tum thang.

Tuy nhiên, trên thực tế công trình lại được tự ý thay đổi thiết kế, cố tình xây dựng sai phép, biến tầng lửng và tầng tum thành các căn hộ và giao bán, riêng tầng tum hiện có 04 phòng nhưng được bán với rẻ hơn các phòng còn lại. Mỗi tầng của căn hộ này hiện có 5 phòng được chủ đầu tư tận dụng hết cỡ.

Việc chủ đầu tư chia nhỏ các căn hộ ra để bán đang làm phá vỡ quy hoạch, gây mất mỹ quan đô thị, kéo theo là mật độ dân số tăng gây ách tắc giao thông, an ninh trật tự và vệ sinh môi trường trong khu vực.

Điều đáng nói, theo tìm hiểu của PV, chủ khu đất của các công trình trên được ghi trên Giấy phép xây dựng là Lê Quang Hải có địa chỉ tại huyện Đông Anh, Hà Nội. Tuy nhiên, theo tìm hiểu thì chủ đầu tư đứng ra bán các căn hộ lại là Công ty CP Tư vấn & Đầu tư Đất Vàng Kinh Đô có trụ sở tại 209 Trung Kính, Cầu Giấy, Hà Nội, người đại diện là ông Nguyễn Hữu Tuấn.

Được biết, doanh nghiệp này cũng là chủ đầu tư đang rao bán căn hộ tại công trình tại phố Trần Bình thuộc phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy. Tại đây, quy mô các căn hộ cũng tương tự như công trình tại Xã Đàn nhưng giá có phần rẻ hơn.Thực trạng này cũng xảy ra tại phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm khi hàng loạt căn nhà khủng được mọc lên dưới đủ loại hình thức cho thuê, mua bán, phá nát quy hoạch đô thị, thậm chí có những ngôi nhà 7, 8 tầng được đặt trong những con ngõ nhỏ chỉ vừa hai người đi đã không còn là chuyện lạ ở phường Mễ Trì.

Cụ thể, tại số 98, phố Mễ Trì Thượng và số nhà 18, nằm trong ngách 59/77, phố Mễ Trì Hạ. Mặc dù là một công trình xây trong ngách nhỏ khó đi lại, nhưng được xây cao 7 tầng, 1 tum. Trong đó, cứ mỗi tầng lại được chia thành nhiều phòng nhỏ có diện tích từ 20 - 50 m2 để cho thuê.

Tiếp đến là công trình trong ngõ 69 Đồng Me, hiện đang xây dựng với quy mô 6 tầng 1 hầm 1 lửng và 1 tum nhưng theo quan sát thì phần lửng đã được xây dựng gần hết diện tích sàn không phù hợp với quy định của một tầng lửng. Ngoài ra, công trình số 16 ngõ 59 Đồng Me và công trình 138 và nhà số 4 ngõ 50 phố Mễ Trì Thượng cũng xuất hiện dấu hiệu biến tướng thành chung cư mini.

Người dân cho rằng, một con ngách nhỏ mà “mọc” lên chung cư mini dạng khủng, lại vượt tầng thì có thêm hàng trăm con người sinh sống, cư trú. Vấn đề an ninh trật tự, an toàn xã hội, môi trường, giao thông … sẽ là hệ lụy xấu không thể tránh khỏi. 

"Ở đây đường thì nhỏ, ngõ thì chật hẹp nhưng người ta vẫn xây nhà rồi chia tách ra hàng chục căn nhỏ rồi bán. Đường đi đã nhỏ sau đó có hàng chục, thậm chí hàng trăm hộ đến ở thì quá phức tạp, rất dễ gây mất an ninh trật tự'', một người dân tại phường Mễ Trì chia sẻ.

Chính quyền làm ngơ?

Không chỉ khó được cấp Giấy chứng nhận sở hữu mà bất cập lớn nhất của nhiều người sinh sống tại các khu chung cư mini hiện nay còn có nguy cơ cháy nổ rất lớn, các công trình này hầu như không được thẩm duyệt thiết kế an toàn phòng cháy chữa cháy nên rủi ro là điều không thể tránh khỏi.

Trong vai người mua nhà tại phố Đồng Me, phường Mễ Trì, khi hỏi về giấy tờ, an ninh, cầu thang thoát hiểm, phòng cháy chữa cháy thì nhân viên rao bán thừa nhận: ''Giấy tờ thì phải chờ người ta mua hết căn hộ rồi chủ đầu tư mới làm luôn, còn cầu thang thoát hiểm hiếm lắm vì chỉ thiết kế nhà nhà trọ thôi, phòng cháy chữa cháy thì không phải lo thì ít xảy ra cháy".Ghi nhận cho thấy, hiện nay nhiều chung cư mini được xây dựng trong những ngõ ngách nhỏ, chủ đầu tư thường tận dụng xây dựng tối đa quỹ đất, không làm lối thoát hiểm, cơ cở vật chất phòng cháy chữa cháy chỉ mang tính hình thức. Tuy nhiên, nhiều người dân lại chưa lường được hết những nguy cơ cháy nổ nên thực sự vấn đề phòng cháy chữa cháy là rất quan ngại.

Thậm chí, trên thực tế, nhiều cá nhân, gia đình mua căn hộ chung cư mini biết trước những bất cập về căn hộ dạng này nhưng vẫn chấp nhận rủi ro vì cho rằng "sống chết có số".

Theo quy định, quy trình để cấp phép xây chung cư mini tương đương với quy mô dự án lớn, với những điều kiện buộc phải tuân thủ khắt khe, trong đó có các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy. Tuy nhiên, nhiều chủ đầu tư lại giảm chi phí này để đảm bảo lợi nhuận cho công trình.

Chị H.T.H, đang sở hữu căn hộ chung cư mini tại số nhà 11, 15, 17 ngách 103, ngõ 2 Xã Đàn, phường Nam Đồng, quận Đống Đa chia sẻ: "Chung cư mini khu chúng tôi ở được xây 7 tầng, mỗi tầng có 5 căn khoảng 45 m2/căn với giá trên dưới 1 tỷ đồng. Thậm chí, chủ đầu tư còn tận dụng tầng tum và tầng lửng xây luôn các căn để bán''.Khi được hỏi về cầu thang thoát hiểm, hệ thống phòng cháy chữa cháy, chị H thản nhiên nói: “Cầu thang chung còn nhỏ hẹp tiết kiệm diện tích nói gì đến cầu thang thoát hiểm. Hệ thống phòng cháy chữa cháy thì chủ đầu tư có lắp nhưng hầu như chỉ mang tính hình thức, chưa được cơ quan chức năng nghiệm thu''.

Điều đáng nói, mặc dù hàng loạt căn chung cư mini có dấu hiệu ẩn mình dưới lớp vỏ nhà ở để kinh doanh trái phép mang nhiều hệ lụy như cháy nổ, phá vỡ quy hoạch đô thị vì xây dựng tùy tiện, kiến trúc lộn xộn... nhưng cơ quan quản lý Nhà nước dường như không quan tâm đến vấn đề này.

Để tìm hiểu về các vấn đề pháp lý của các công trình trên địa phường Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm), PV Báo Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Hứa Đức Minh - Phó Chủ tịch UBND phường Mễ Trì.

Theo đó, ông Minh phủ nhận các công trình được người dân phản ánh là chung cư mini mà chỉ là công trình nhà ở riêng lẻ. "Sau khi nhận được phản ánh chúng tôi cũng cho người đến kiểm tra nhưng các công trình này không phải là chung cư mini mà chỉ là nhà ở riêng lẻ được chủ nhà cho thuê như phòng trọ", ông Minh khẳng định.

Khi PV đặt vấn đề việc các công trình trên có dấu hiệu xây dựng sai phép thì ông Minh thừa nhận có một số công trình xây sai mật độ, kiến trúc cho phép. Còn về tình trạng rao bán, hứa cấp sổ hồng tại các công trình thì vị này tái phủ nhận và khẳng định các công trình trên chỉ là nhà ở riêng lẻ.

Điều đáng nói, khi PV đặt vấn đề nghị được tiếp cận một số hồ sơ pháp lý liên quan và công tác phòng cháy chữa cháy thì ông Minh cho biết, phường đang lập báo cáo sẽ gửi đến PV sau. "Còn công tác phòng cháy chữa cháy thì không thuộc thẩm quyền, chúng tôi với trách nhiệm cơ quản quản lý địa phương chỉ đến nhắc nhở các hộ dân phải đảm bảo phòng cháy chữa cháy".

Sau đó, PV Báo Tài nguyên và Môi trường đã rất nhiều lần liên hệ qua điện thoại đề nghị đại diện UBND phường Mễ Trì cung cấp hồ sơ nhưng bất thành. Điều này đặt ra nghi vấn về sự rõ ràng của hồ sơ pháp lý tại các công trình xây dựng cũng như sự an toàn về phòng chống cháy nổ tại các ngôi nhà nêu trên.

Trong khi đó, ông Vũ Minh Hồng - Phó Chủ tịch UBND phường Nam Đồng (quận Đống Đa) phủ nhận công trình có địa chỉ số 11,15,17 ngách 103 ngõ Xã Đàn 2 là chung cư mini mà chỉ là nhà ở riêng lẻ và cho biết thực chất hiện giờ chưa có khái niệm chung cư mini trong các văn bản pháp luật về nhà đất.

Ông Hồng cho biết, công trình trên được xây dựng đúng theo giấy phép xây dựng về số tầng, với trách nhiệm quản lý của địa phương thì chỉ quản lý về mặt xây dựng. Khi PV đặt vấn đề việc tầng tum và lửng tại công trình đã được chủ đầu tư "hô biến" thành các phòng như một tầng khác thì ông Hồng có thừa nhận sai nhưng "không đáng kể".

Khi PV đặt vấn đề nếu chủ đầu tư công trình thực hiện việc mua bán các căn hộ trái pháp luật thì trách nhiệm của chính quyền địa phương ra sao thì ông Hồng nói: "Việc người ta sử dụng nhà với mục đích như thế nào thì chúng tôi không quản lý, họ có bán căn và hứa cấp sổ với người mua trái pháp luật thì phía công an sẽ điều tra, xử lý, chúng tôi không có trách nhiệm về việc này".

Theo đánh giá của một số chuyên gia bất động sản, việc để chung cư mini xây dựng tràn lan, tự phát không chỉ phá vỡ quy hoạch đô thị, nguy cơ cháy nổ mà còn tạo ra những rủi ro lớn cho người dân, đặc biệt là những người thu nhập thấp, trong đó trách nhiệm của chính quyền địa phương là không thể phủ nhận.

Chính vì vậy, các đơn vị chính quyền cần phải vào cuộc xử lý mạnh tay và có giải pháp kiểm soát chặt chẽ việc cấp giấy phép xây dựng, tăng cường quản lý, giám sát trong quá trình xây dựng, khoanh vùng những khu vực được phép xây chung cư mi ni, những vùng phải hạn chế... tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra!

Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin.