Điện Biên: Bản kết luận kiểm tra doanh nghiệp khai thác cát trái phép – có dấu hiệu "bất minh"

Gần 2 tháng “chờ” báo cáo

Trước đó, ngày 16/6/2017, Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường đăng bài “Điện Biên: Ai “chống lưng” cho doanh nghiệp làm liều?”, phản ánh tình trạng Cty Lâm My khai thác cát khi chưa có Giấy phép khai thác tại khu vực đội 19, xã Noong Hẹt và đội 19, xã Noong Luống, huyện Điện Biên; gây khó khăn cho công tác quản lý tài nguyên khoáng sản của địa phương.

Khu vực khai thác cát gần sát khu vực được cấp giấy phép khai thác của Cty Lâm My tại đội 19, xã Noong Hẹt.

Sau khi xem xét nội dung bài báo, ngày 30/6, UBND tỉnh Điện Biên ra Văn bản số 1803/UBND-KTN, giao Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên phối hợp với Công an tỉnh, các Sở, ngành đơn vị có liên quan và UBND huyện Điện Biên kiểm tra, xác minh, làm rõ nội dung phản ánh của Báo Tài nguyên và Môi trường; Xử lý nghiêm vi phạm (nếu có) và trả lời báo chí; tổng hợp báo cáo, tham mưu cho UBND tỉnh văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh việc khai thác khoáng sản cát trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Nội dung tham mưu gửi về UBND tỉnh Điện Biên trước ngày 15/7/2017.

Thực hiện Văn bản số 1803/UBND-KTN của UBND tỉnh Điện Biên, ngày 7/7,  đại diện các Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh, Sở Công thương, Sở Xây dựng, phối hợp với UBND huyện Điện Biên, UBND xã Noong Hẹt đã tiến hành kiểm tra xác minh tại hiện trường để làm rõ nội dung phản ánh của Báo TN&MT.

Đến ngày 14/7, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên đã có Báo cáo Số 133/BC-STNMT báo cáo kết quả kiểm tra xác minh làm rõ nội dung phản ánh của Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường. Tuy nhiên, phải đợi đến cuộc Giao ban báo chí tháng 8, do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Điện Biên tổ chức vào ngày 31/8, Báo TN&MT mới nhận và biết được nội dung Báo cáo số 243/BC-UBND của UBND huyện Điện Biên và nội dung tương tự Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên.

Có dấu hiệu sai sự thật

Theo các Báo cáo trên, kết quả tại thời điểm kiểm tra, xác minh cho rằng: Cty Lâm My chưa tiến hành khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực điểm mỏ đã được UBND tỉnh Điện Biên chấp thuận chủ trương đầu tư. Mà chủ của 2 bãi cát (theo phản ánh của Báo TN&MT) với khối lượng khoảng 500m³ do ông Nguyễn Văn Tấn, trú tại đội 19, xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên tiến hành khai thác. Thời điểm kiểm tra ông Tấn đã dừng hoạt động khai thác. Khu vực khai thác và 2 bãi chứa cát nằm ngoài khu vực quy hoạch mỏ của Cty Lâm My.

Việc kết quả kiểm tra khẳng định Cty Lâm My không khai thác cát trái phép đồng nghĩa với việc phản ánh của Báo Điện tử TN&MT trước đó là sai sự thật.

Hàng loạt Quyết định xử lý vi phạm đối với Cty Lâm My được lưu giữ tại UBND xã Noong Hẹt, nhưng đây cũng chỉ là số lần chính quyền địa phương phát hiện doanh nghiệp "ăn cắp" tài nguyên, còn trên thực tế thì không ai coi được khi doanh nghiệp đã cố tình vi phạm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Công Kha, Chủ tịch UBND xã Noong Hẹt, chúng tôi được biết: Phía UBND xã Noong Hẹt đã cố gắng hết sức để ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn. Riêng với Cty Lâm My, UBND xã đã lập tới 9 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi khai thác khoáng sản khi chưa được cấp phép.

Được biết, ngày 26/10/2015, Cty Lâm My được UBND tỉnh Điện Biên chấp thuận chủ trương lập đề án thăm dò khai thác khoáng sản cát lòng sông Nậm Rốm, tại khu vực đội 19, xã Noong Hẹt và đội 19, xã Noong Luống, huyện Điện Biên. Thế nhưng, ngày 11/12/2015, UBND xã Noong Hẹt đã lập biên bản và ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt 5 triệu đồng.

Từ đó đến nay, đã có thêm 8 lần Cty Lâm My bị lập biên bản và xử phạt hành chính. Trong 2 ngày (4 và 5/10/2016), Công ty này liên tiếp bị lập biên bản và bị xử phạt vi phạm hành chính... Điều đáng nói là, có tới 5/9 Quyết định xử phạt của UBND xã Noong Hẹt đều áp dụng tình tiết tăng nặng với lý do “tiếp tục thực hiện hành vi, vi phạm hành chính mặc dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi đó.”

9 biên bản vi phạm, đấy chỉ là con số mà các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý vi phạm còn con số thực về các lần vi phạm của Công ty này thì chưa có số liệu thống kê.

 Ông Trần Công Kha khẳng định: Chúng tôi lập biên bản và ra các Quyết định xử phạt đều đúng người và đúng hành vi vi phạm. Tất cả các Quyết định xử phạt đều mang tên ông Lê Văn Lâm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lò Văn Hạnh, Trưởng phòng TN&MT huyện Điện Biên, cho biết: Ngày 8/5/2017, sau khi UBND huyện thành lập tổ công tác liên ngành tiến hành kiểm tra các điểm khai thác cát, đã phát hiện Công ty Lâm My đang khai thác trái phép, tại xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên. Thời điểm khai thác Công ty chưa được cấp phép nên việc khai thác là trái với quy định của pháp luật. Tổ công tác đã yêu cầu đơn vị tạm dừng khai thác, đề nghị UBND xã Noong Hẹt kiểm tra, áp dụng biện pháp ngăn chặn, xử lý.

Nếu như theo các bản Kết quả kiểm tra xác minh liên ngành của tỉnh Điện Biên thì Cty Lâm My chưa tiến hành khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực điểm mỏ đã được UBND tỉnh Điện Biên chấp thuận chủ trương đầu tư.

Nhưng phía UBND xã Noong Hẹt, phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Điện Biên lại khẳng định việc xử phạt là đúng người, đúng tội.

Như vậy, có thể hiểu phía Công ty Lâm My đã khai thác cát trái phép bên ngoài khu vực thiết kế đã được UBND tỉnh Điện Biên phê duyệt.

Vậy việc Cty Lâm My khai thác cát ngoài khu vực được UBND tỉnh Điện Biên chấp thuận chủ trương đầu tư, chưa có quyết định cấp phép thì đó có được coi là hành vi, vi phạm pháp luật không? Và nếu đó là hành vi “ăn cắp” khoáng sản của tỉnh thì sao Đoàn thanh tra không đưa vào kết luận? 

Câu hỏi đặt ra: Chính quyền xã Noong Hẹt khẳng định việc xử phạt đúng người đúng tội thì tại sao Đoàn kiểm tra của các Sở ngành lại cho rằng phía Cty Lâm My chưa tiến hành khai thác cát?

Như vậy, giữa biên bản lập tại hiện trường và ra các Quyết định xử phạt hành vi, vi phạm pháp luật của UBND xã Noong Hẹt đối với Cty Lâm My và Báo cáo kết luận của đoàn kiểm tra liên ngành xoay quanh vụ việc Cty Lâm My khai thác cát trái phép, tại xã Noong Hẹt đang tố cáo lẫn nhau. Trước một sự việc, hai đơn vị chức năng xử lí, cho ra hai kết quả trái ngược nhau, ắt hẳn sẽ có một trong hai tổ chức này làm việc quan liêu, chưa hết trách nhiệm, thập chí có vấn đề trong thực thị nhiệm vụ (?!).

Dư luận sẽ không khỏi hoài nghi khi Công ty Lâm My đã nhiều lần bị xử phạt nhưng vẫn tiếp tục khai thác, còn chế tài xử phạt vẫn chỉ dừng lại ở mức độ xử phạt vi phạm hành chính?

Theo khoản 4, Điều 42, Quyết định Số: 04/2014/QĐ-UBND ngày 1/4/2014 của UBND tỉnh Điện Biên, quyết định ban hành quy chế quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Điện Biên, quy định: Các tổ chức, cá nhân được cấp phép thăm dò khoáng sản mà không tuân thủ quy định của pháp luật về khoáng sản hoặc không thực hiện đúng cam kết về tiến độ thực hiện dự án và nội dung trong giấy phép được cấp, thì bị đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi giấy phép theo quy định của pháp luật.

Luật đề ra nhưng ai là người thực hiện? Trước đó, ngày 25/8/2017, Cty Lâm My vẫn được UBND tỉnh Điện Biên cấp giấy phép khai thác khoáng sản Số 06/GP-UBND.

Kết luận thanh tra cơ quan chức năng được ban hành thì cũng là lúc Cty này lo xong thủ tục cấp phép! Một việc làm thật “kín kẽ” nhưng cũng rất lộ liễu nên không thể thuận tình dư luận.

Trần Hương - Hà Thuận