Đại biểu Quốc hội thảo luận về dự án TĐC sân bay Long Thành

Phát biểu tại Hội trường, hầu hết các đại biểu cũng ghi nhận đánh giá sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ cũng như cố gắng của UBND tỉnh Đồng Nai trong việc lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp này. Báo Điện tử baotainguyenmoitruong.vn xin ghi lại ý kiến của một số vị Đại biểu Quốc hội để bạn đọc theo dõi.

Toàn cảnh phiên họp sáng 13/11. Ảnh: Quốc Khánh

ĐBQH DƯƠNG TRUNG QUỐC - Đoàn tỉnh Đồng Nai: Chúng ta cần sớm thúc đẩy công trình này đi vào thực tế

Cho đến ngày hôm nay khi Quốc hội đã bước vào một khâu hết sức cụ thể để ra nghị quyết, chúng tôi vẫn lắng nghe những ý kiến trong xã hội về dự án lớn của chúng ta, dự án sân bay Long Thành nên hay không nên...

ĐBQH DƯƠNG TRUNG QUỐC

Điều đó để chúng tôi muốn nói rằng là chúng ta đang triển khai một dự án lớn trong một tâm thế xã hội, dường như cứ có dự án nào nảy sinh ra thì câu hỏi đầu tiên là có tiêu cực đằng sau hay không? Có khả năng xảy ra tiêu cực hay không? Vì thế, chúng tôi nghĩ rằng sự thận trọng mà Quốc hội đang triển khai là hết sức cần thiết.

Chúng tôi rất mừng trong buổi thảo luận để đi đến nghị quyết này số người phát biểu không nhiều. Tôi tưởng sẽ rất nhiều những lời đánh giá cao về quá trình chuẩn bị. Đặc biệt, tôi ghi nhận về phía Chính phủ và trong đó có tỉnh Đồng Nai đã rất nghiêm túc thể hiện quan tâm đến tất cả những ý kiến khác nhau, những đề xuất cũng như thắc mắc của các đại biểu Quốc hội và đó cũng là phần nào là của dân trong giải trình của mình.

Điều chúng tôi muốn nói ở đây là người dân Đồng Nai, đặc biệt là người dân ở Long Thành rất mong muốn dự án này phải sớm thực hiện. Bởi vì, 12 năm gần như là một dự án treo, ngay từ khi đó lãnh đạo của tỉnh Đồng Nai đã triển khai tất cả những giải pháp để hạn chế tất cả tiêu cực xảy ra, trong khi đó dự án chờ đợi quá lâu.

Vì thế, ở đây chúng tôi chỉ muốn nhấn mạnh đến mong muốn với tư cách là một đại biểu tiếng nói của người dân là chúng ta sớm thúc đẩy công trình này đi vào thực tế. Tuy nhiên, tôi cũng muốn nhắc đến một câu thành ngữ "quan tham thì dân gian". Chúng ta đừng ngại câu nói này vì đã được tổng kết rồi. Đứng trước những cơ hội như thế này chúng ta thấy hai chiều, vì thế chúng tôi rất mong muốn trong nghị quyết của Quốc hội.

Bên cạnh việc chúng ta điều chỉnh theo những đóng góp ý kiến để cho bảo đảm tính khả thi của dự án này cao, chúng tôi rất muốn nhấn mạnh đến những yếu tố để giám sát việc thực thi này. Vì chúng ta đã có quá nhiều những dự án lớn mà không phải là đầu voi đuôi chuột mà là đầu chuột đuôi voi. Tức là đưa ra thì rất đơn giản, rất nhẹ nhàng nhưng cuối cùng thì dự án phình ra ghê gớm và tạo ra bức xúc của người dân, tạo ra nợ công. Chúng tôi mong muốn bên cạnh việc tiếp thu những vấn đề hết sức cụ thể về mặt kỹ thuật, về mặt triển khai, về mặt kinh tế chúng tôi rất mong muốn có được một sự giám sát thật chặt chẽ để mang lại niềm tin cho người dân và làm cho dự án không chỉ phát huy mà chúng ta xây dựng được một công trình mới trong quá trình phát triển, chúng ta mang lại một niềm tin mới cho người dân.

Có thể nói, không biết có phải đúng lần đầu tiên chúng ta tách một dự án ra, tôi cho đây là thử nghiệm hết sức quan trọng. Vì sau này chúng ta sẽ còn nhiều dự án lớn nữa, nếu bài học của câu chuyện Long Thành thành công tốt, nó sẽ là tiền đề thuận lợi để chúng ta giải quyết những công trình sau này.

Vì vậy, chúng tôi rất mong rằng kỳ họp này chúng ta sẽ thông qua được nghị quyết. Còn trong quá trình triển khai chúng ta sẽ tiếp tục điều chỉnh. Vì thực tiễn cuộc sống phát triển hết sức phức tạp mà muốn điều chỉnh tốt thì chúng ta phải giám sát tốt để hạn chế tối đa những tiêu cực xảy ra trong một công trình lớn như thế này. Làm củng cố thêm lòng tin của người dân đối với việc chúng ta dám nghĩ đến việc làm lớn, những công trình lớn mà nhu cầu phát triển đất nước của chúng ta đang đòi hỏi chúng ta phải tiến hành.

ĐBQH LƯU BÌNH NHƯỠNG - Đoàn tỉnh Bến Tre: Liên quan đến tái định cư, tôi cho rằng chúng ta không nên để diện tích quá rộng

Về tái lấn chiếm đất đai đã được rất nhiều các đại biểu thảo luận ở tổ và bản thân tôi cũng có ý kiến vấn đề này. Tôi cho rằng việc làm thế nào để chống tái lấn chiếm là vấn đề hết sức quan trọng, từ khi có nghị quyết cho đến nay đã có rất nhiều hộ đã nhảy dù vào.

ĐBQH LƯU BÌNH NHƯỠNG

Hiện nay các đại biểu cũng đã phát biểu trước Quốc hội hôm nay là chúng ta đã phải bồi thường tái định cư cho cả những hộ đã nhảy dù. Tôi lo nhất khi chúng ta thu hồi và sau đó họ lại tiếp tục tái lấn chiếm thì đấy mới ghê gớm và rất khó giải quyết.

Tôi chắc chắn Tòa án của Long Thành sẽ không đủ năng lực để giải quyết các vụ kiện, bởi vì các vụ kiện này sẽ rất nhiều, sẽ giải quyết nhiều lần. Tôi đề nghị bổ sung vào điểm đ một đoạn cuối là "xử lý nghiêm các hành vi vi phạm lợi dụng chính sách để trục lợi, lấn chiếm đất đai đã được thu hồi"...

Một số việc liên quan đến tái định cư, tôi cho rằng chúng ta không nên để diện tích quá rộng. Với diện tích đó người dân chỉ dùng để ở, họ không thể sản xuất nông nghiệp trên diện tích đó được, cũng không thể làm vườn trên diện tích đó được. Tôi đề nghị phải nghiên cứu vấn đề này làm sao để đảm bảo tính hợp lý khi mà chúng ta bàn giao. Quỹ đất ở đây theo như đại biểu Hoàng Văn Cường nói sẽ là những quỹ đất quan trọng, đắt tiền, có giá trị trong tương lai vì thế phải tính toán cho hợp lý khi giao đất cũng như đỡ ảnh hưởng tái định cư và bồi thường từ quỹ của dự án. 

ĐBQH HOÀNG VĂN CƯỜNG - Đoàn TP Hà Nội: Cần sớm xúc tiến quy hoạch ngay một thành phố Long Thành song song với xây dựng sân bay Long Thành

Tại kỳ họp thứ 3 tôi cũng phát biểu kinh nghiệm trên thế giới cho thấy khi hình thành một sân bay quốc tế với lưu lượng từ 25 triệụ cho đến 50 triệu hành khách thì thường kéo theo sự phát triển của các trung tâm thương mại, trung tâm logistics, các trung tâm về cư trú cho những cán bộ khu vực này và như vậy nó thường phát triển thành thành phố sân bay.

ĐBQH HOÀNG VĂN CƯỜNG

Sân bay quốc tế Long Thành thì quy hoạch với lưu lượng lên tới 100 triệu hành khách, cách TP.HCM 40 km, cách Biên Hòa 30 km, cách Vũng Tàu 70  km, nằm ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ. Nước ta đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, bởi vì tỷ lệ đô thị hóa của chúng ta hiện nay chưa đạt 40%.

Do vậy, chắc chắn khu vực sân bay cận Long Thành sẽ hình thành và phát triển khu vực đô thị mới theo hướng dịch vụ và các trung tâm phát triển thành một thành phố sân bay hàng ngàn hecta ở khu vực các xã Lộc An, Bình Sơn, Bình An.

Việc hình thành một khu tái định cư tại Bình Sơn với quy mô 289,79 ha sẽ phá vỡ quy hoạch để hình thành một  thành phố sân bay hiện đại trong tương lai tại khu vực này.

Do vậy, theo tôi chỉ nên quy hoạch một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và điều chỉnh lại các quy mô của những lô đất đã quy hoạch để tái định cư với diện tích quá lớn từ 250 đến 300m2. Nhiều đại biểu đã cho rằng việc tái định cư những lô đất lớn như thế này là không phù hợp với điều kiện của những người dân thực hiện tái định cư ở khu vực đó.

Với điều kiện đó chỉ cần một khu tái định cư này chúng ta sẽ có được vượt quá số lượng 5.196 lô đất để phục vụ cho tái định cư 01 lần. Đồng thời, tôi cũng đề nghị Chính phủ cần sớm xúc tiến quy hoạch ngay một thành phố Long Thành song song với xây dựng sân bay Long Thành. Việc làm này không chỉ mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỷ như tôi đã phát biểu trong kỳ họp trước, mà còn giúp cho việc hình thành một trung tâm phát triển hiện đại ở khu vực Đông Nam Bộ.

ĐBQH NGUYỄN HỮU ĐỨC - Đoàn tỉnh Bình Định: Cần quan tâm đến lao động địa phương

Về hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp giải quyết việc làm. Tôi tán thành cao việc xác định công tác chuyển đổi nghề giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất cần phải được quan tâm thỏa đáng và đặt ở vị trí quan trọng như việc xem xét quyết định dự án.

ĐBQH NGUYỄN HỮU ĐỨC

Theo khảo sát trong báo cáo nghiên cứu khả thi thì số người không làm việc tại các xã, huyện khác trong địa bàn tỉnh chiếm tới 49% trong độ tuổi lao động và được hưởng chính sách như 51% số lao động trực tiếp tại xã.

Đề nghị cần có sự phân loại ưu tiên hơn đối với người lao động trực tiếp tại địa phương, những người không ly hương thì bản thân những người này trực tiếp phải chịu thiệt thòi do thu hồi đất của dự án. Trước mắt, thấy ngay việc giải quyết chế độ chính sách do bị mất việc làm của công nhân các công trường cao su phần lớn tuổi trên dưới tứ tuần,  hạn chế tối đa không để phát sinh những vấn đề xã hội phức tạp, cần có đề án riêng cụ thể hơn, rõ ràng hơn và toàn diện hơn, trong đó chú ý sự hỗ trợ của nhà nước cho các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế trên địa bàn, các khu công nghiệp tham gia ngay từ đầu để cùng người dân chuyển đồi nghề nghiệp việc làm đạt yêu cầu công tác tái định cư của dự án.

Kính thưa Quốc hội, tiềm năng sức thu hút của thị trường bất động sản liên quan đến dự án là rất lớn, chủ yếu đất nền. Nhiều chuyên gia cho rằng cơ hội thường đi kèm rủi ro lớn nhất là đối với những dự án bất động sản không gắn với quy hoạch cụ thể.

Theo văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Long Thành thì đến nay số hồ sơ xin chuyển nhượng nhà đất tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước. Con số này chưa phản ánh toàn diện giao dịch đất đai, vì trên thực tế còn nhiều hình thức cam kết mà không có cơ quan, chính quyền xác thực.

Vì vậy, tôi đề nghị cùng với việc triển khai dự án theo tiến độ cần tăng cường mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về dự án, tránh thiếu thông tin, nhất là về quy hoạch dự án, quy hoạch vùng lân cận gây khó khăn cho công tác quản lý, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Việt Hùng(lược ghi)