Những ngày này, trở lại nút giao Túy Loan (gói thầu số 1, đoạn vốn JICA, dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi), không khó để nhận thấy, tình trạng công trình ngổn ngang, máy móc “đắp chiếu”. Tất cả các mũi thi công 4 nhánh nút giao Túy Loan đều không thể triển khai, cỏ mọc um tùm. Các vị trí đào hạ cốt nền đường nham nhở. Hệ thống cọc, dây phản quang được cắm cảnh báo ATGT nhưng nguy cơ TNGT luôn rình rập do lưu lượng phương tiện và việc hạ cốt xuống thấp…
Thống kê Ban ĐHDA gói thầu số 1, nút giao Túy Loan hiện đạt tiến độ gần 70%. Tại đường đấu nối vào cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi ở khu vực nút giao Túy Loan, còn vướng mắc ở các nhánh A1, B1, C2 và đoạn mở rộng quốc lộ 14B Do đó, khối lượng còn lại thảm bê tông nhựa mặt đường… đều bị tê liệt, không thể thi công.
Nguyên nhân, do nhiều hộ dân đã nhận tiền giải phóng mặt bằng (GPMB), nhưng chưa di dời và chưa đồng ý cho thi công. Có nhiều hộ đã bàn giao mặt bằng, song cũng không cho thi công. Trong khi đó, nhiều hộ xin di dời hẳn, có hộ xin bố trí đất tái định cư… Đáng nói, Đà Nẵng là địa phương công bố hoàn thành GPMB đầu tiên cho dự án cao tốc Bắc - Nam từ tháng 3/2017, nhưng thực tế, nút giao Túy Loan liên tục bị dân cản trở thi công, thậm chí trả lại tiền đền bù để tiếp tục đưa ra chính sách bồi thường hợp lý hơn.
Đến tháng 11/2017, UBND TP. Đà Nẵng có quyết định giao huyện Hòa Vang, các đơn vị chức năng khẩn trương thực hiện. Mới đây nhất, tháng 6/2018, UBND huyện Hòa Vang ra văn bản đôn đốc Chi nhánh trung tâm phát triển quỹ đất 3 khẩn trương áp giá đền bù, niêm yết công khai bảng giá cho các hộ dân và yêu cầu đơn vị thi công tập kết máy móc, có phương án cụ thể để phối hợp “bảo vệ thi công”, triển khai trong tháng 6/2018. Thế nhưng, đã gần 1 năm, công việc vẫn “dậm chân tại chỗ”.
Ông Đinh Văn Trợ (thôn Phú Hòa 1, xã Hòa Nhơn), một trong những hộ chưa chịu di dời kiến nghị, việc giải phóng mặt bằng, giải tỏa phải công bằng, gia đình ông cũng giống như các hộ lân cận không đồng ý ở chính sách hỗ trợ từ địa phương. Cụ thể, huyện Hòa Vang phân lô chưa hợp lý (đang ở mặt tiền QL14B nhưng bố trí khu vực đường nhỏ, vị trí xa tại khu TĐC), đồng thời, phải có thêm tiền thiệt hại vị trí đất từ QL14B vào đường bê tông 5,5 mét.
Đồng quan điểm này, 8 hộ dân của nhánh B1 (thuộc thôn Thạch Nham Tây, xã Hòa Nhơn) gồm: hộ ông Nguyễn Văn Vàng, Nguyễn Văn Diệu, Nguyễn Thanh Tuấn, Châu Quang Thu, Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Mãi và Võ Ngọc đã bàn giao mặt bằng, nhưng không cho thi công và đều xin di dời hẳn.
Sau nhiều lần trễ hẹn xử lý tồn đọng GPMB, UBND huyện Hòa Vang một lần nữa cam kết sẽ hoàn thiện dứt điểm vào cuối năm 2018 nhưng đến nay, mặt bằng không chuyển biến. Theo UBND huyện Hòa Vang, hiện còn hơn 20 hộ dân vướng mắc mặt bằng nút giao Túy Loan. Trong đó, khoảng chục hộ đã di dời trước (chờ nhận tiền sau), còn lại 11 hộ chưa bàn giao mặt bằng, cản trở thi công và tiếp tục kiến nghị công tác bồi thường. Thay vì phương án giải tỏa tại chỗ, địa phương kiến nghị di dời giải tỏa dân bị ảnh hưởng ra khỏi nút giao Túy Loan.
Với đề nghị này của UBND TP. Đà Nẵng, từ tháng 10/2017, Bộ GTVT có văn bản văn bản số 11276/BGTVT-CQLXD chấp thuận việc “giải tỏa trắng” này, giao cho địa phương đôn đốc thực hiện. Cũng từ đó ngoài các hộ xin di dời ra khỏi nút giao, lại tiếp tục phát sinh phương án một số hộ dân ở lại và kiến nghị về việc hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, giảm giá trị đất (đang từ đường chính QL14B vào đường gom)…
Ông Nguyễn Đức Hóa, Chỉ huy trưởng của đơn vị thi công tại nút giao Túy Loan cho biết, trong lúc chờ địa phương bàn giao mặt bằng, ngày nào nhà thầu cũng huy động 2 dây chuyền thi công, gần 70 cán bộ công nhân viên, túc trực sẵn sàng để thi công… nhưng đụng đâu dân cản trở đó. “Đơn vị nhiều lần kiến nghị lên địa phương, Ban QLDA cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi để tháo gỡ, nhưng tình hình không chuyển biến. Nếu có mặt bằng, khối lượng còn lại chỉ cần 2-3 tháng hoàn thiện. Nhưng suốt thời gian qua, nhà thầu chỉ biết chờ đợi kéo theo hàng loạt vấn đề về tăng chi phí quản lý, triển khai dự án, tiêu tốn nhân lực…”, ông Hóa nói.
Không chỉ phải dừng thi công do một bộ phận người dân chưa đồng thuận việc di dời, giải tỏa, mà tại nút giao Túy Loan, các nhánh đấu nối vào đường cao tốc còn tiềm ẩn tai nạn giao thông do công trình còn ngổn ngang, bề bộn, che chắn sơ sài… Theo Chánh văn phòng Ban ATGT Đà Nẵng Nguyễn Hữu Cường, thậm chí nhiều người dân bất chấp tính mạng vẫn lưu thông trên các nhánh đấu nối này dù chưa hoàn thiện. Ở mặt đường QL14B, đường tránh Nam Hải Vân (các hướng tuyến nút giao), nguy cơ mất an toàn giao thông rất cao, nhất là vào ban đêm khi đèn đường, đèn tín hiệu chưa hoàn thiện…
Theo lãnh đạo UBND huyện Hòa Vang, huyện nhiều lần họp dân, giải quyết các kiến nghị của các hộ dân liên quan, áp dụng tối đa các chính sách GPMB, hỗ trợ cho người dân. Thế nhưng, việc chậm hoàn thiện GPMB do phát sinh thêm kiến nghị của hộ dân về phương án di dời và ở lại; đặc biệt, nguồn tiền bổ sung khoảng 30 tỷ đồng cho cho công tác mặt bằng này từ phía dự án đến nay vẫn chưa cấp đủ…