(TN&MT) - Cứ mỗi độ xuân về, đồng bào người Mông, Dao, Hà Nhì lại náo nức đi chợ Mường Hum.
Khác hẳn với những phiên chợ thường ngày, chợ tết Mường Hum đông vui như ngày hội, người bán, người mua lúc nào cũng tấp nập. Ai lên Mường Hum (Bát Xát) những ngày cuối năm trong cái giá lạnh đến thấu xương hẳn sẽ ấm lòng khi hòa mình vào những phiên chợ tết, thấy ở đó mùa xuân đang hiện hữu và níu giữ lòng người.
Những ngày cuối năm, hoa đào, hoa mận chúm chím khoe sắc bên ven suối như báo hiệu mùa xuân sắp về. Từ các triền núi, bản Mông, bản Dao, người dân đến chợ Tết như đi hội. Ngày thường, chợ chỉ có vào chủ nhật, nhưng những ngày giáp tết, ngày nào cũng có chợ. Ở chợ tết, sơn nữ người Mông, Dao mặc những bộ váy áo đủ sắc màu làm cho các ngả đường thêm sặc sỡ và tràn ngập không khí xuân.
Họ gùi trên lưng những đặc sản của núi rừng, những sản vật của dân tộc mình có được do bàn tay lao động làm ra. Măng khô, mộc nhĩ, nấm hương, gạo nương, Séng cù thơm lựng, những mớ rau rừng xanh non, bi chuối rừng… tất cả đều được đồng bào bày bán trong phiên chợ những ngày giáp tết. Những sản vật chỉ có ở vùng cao như rượu ngô thơm nồng được nấu từ những lò rượu truyền thống của người Mông, người Dao, rồi những thúng xôi ngũ sắc dẻo thơm được nấu từ gạo nếp nương tròn mẩy; những thẻ hương thơm ngào ngạt càng làm cho không gian chợ thêm ấm áp. Cả không gian phiên chợ ngày giáp tết vì thế mà đượm những hương vị khó quên.
Ai cũng nói cười vui vẻ, ai cũng mặc những bộ quần áo đẹp nhất mà bấy lâu lên nương họ không có dịp để mặc. Những ánh mắt đưa tình của các chàng trai, cô gái, tiếng cười rúc rích thẹn thùng...
Chợ Tết, người dân vùng cao không chỉ đến mua bán mà còn để chơi. Có khi chỉ một con gà, vài mớ rau, nải chuối hay chục quả trứng, một con lợn cắp nách mà họ có thể đi bộ nửa ngày đường để xuống chợ. Người dân tới đây để giao lưu, trò chuyện, để gặp gỡ bạn bè, trao đổi tâm tình. Vì thế, chợ phiên ngày giáp tết bao giờ cũng ấm lên bởi một không gian đặc biệt, một khu dành riêng cho sự giao lưu, trò chuyện - đó là khu ẩm thực. Những ngày giáp tết, bọn trẻ ở vùng cao cũng vui hơn bởi chúng được mua quần áo mới, đôi dép mới.
Cuộc sống của người dân vùng cao ngày càng nâng cao, nhưng những bản sắc của phiên chợ ngày tết vẫn được người dân gìn giữ. Chợ biểu thị cho cuộc sống bình yên và tinh thần đoàn kết của đồng bào các dân tộc thiểu số, là nơi người dân trao đổi tâm tình và gửi gắm ước mơ về cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Hồng Hà
