"Chênh vênh" Cao Quảng

Lởm chởm con đường độc đạo vào xã

Từ trung tâm huyện Tuyên Hóa đi về xã Cao Quảng chỉ có hai hướng đi, một hướng đi theo Quốc lộ 12A về xuôi huyện Quảng Trạch, rồi lại ngược lên đường 559 với khoảng cách gần 100km. Hướng thứ 2 là đi theo đường Châu Hóa - Cao Quảng khoảng tầm 30km, vượt đèo Cao Mã ngoằn nghèo, lởm chởm dốc đá, trèo đèo, lội suối khoảng hơn 10km; đây cũng là con đường chính mà người dân địa phương đi lại, giao thương với bên ngoài những năm qua.

Gian nan đường vào Cao Quảng

Cao Quảng là xã miền núi đặc biệt khó khăn, với địa hình các lèn núi đá bao vây, chia cắt xã với các địa phương khác. Địa hình giao thông hiểm trở khiến việc đi lại, giao thương của người dân địa phương với bên ngoài gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là trong phát triển kinh tế xã hội. Vượt đèo Cao Mã là cách duy nhất người dân nơi đây luôn chọn để đi lại, cho dù nó rất hiểm trở và gập gềnh. Con đường này hình thành từ thời kháng chiến chống Pháp, từ đó đến nay nó vẫn không có nhiều thay đổi, muốn đi vào trung tâm xã chỉ có thể đi bộ.

Đường đèo Cao Mã chạy men theo ngọn núi, qua lèn đá cheo leo, để vào Cao Quảng phải đi qua nhiều đoạn đường đèo quanh co, dốc đứng, các con suối chia cắt. Hơn nữa, hiện nay hai bên đường taluy một số vị trí có nguy cơ sạt lở đất, đá bất cứ lúc nào nếu như có mưa lũ.

Sạt lở, hiểm nguy rình rập

Theo người dân địa phương, nền đường nhiều đoạn được san ủi, mở rộng hơn so với ngày trước, nhưng nền đất đá ở độ dốc cao, do đó khi mưa nước chảy mạnh sẽ bị xói lở chỉ còn trơ lại đá.

Trao đổi với chúng tôi, anh Trương Hải Đồng - Cán bộ địa chính xã Cao Quảng cho biết: “Đường đi lại khó khăn, nên mỗi lần đi huyện họp, chúng tôi phải đi sớm để phòng xe cộ hư hỏng. Thời tiết dự báo trời mưa thì cán bộ xã phải đi từ chiều hôm trước, rồi ở lại ngoài huyện để hôm sau họp cho đúng giờ. Trước đây, năm 2010, 2013 bão lụt lớn địa phương mất liên lạc hoàn toàn với bên ngoài. Chỉ đến khi nước rút, có người lên huyện báo cáo thì mới biết ở xã bị thiệt hại nặng nề do lũ lụt. Lực lượng chức năng và quân đội phải điều trực thăng chở mỳ tôm, thuốc men cứu trợ cho người dân”.

Sạt lở, hiểm nguy rình rập

Những năm qua, mỗi lần trời mưa bão thì xã Cao Quảng lại bị cô lập hoàn toàn với bên ngoài nhiều ngày do lũ làm ngập lụt, sạt lở các ngả đường; điện bị cắt, không thể liên lạc với bên ngoài. Trong siêu bão số 10 (ngày 15/9) hai ngả đường vào xã đều bị cây cối ngã chắn ngang, suối nước dâng phải mất nhiều ngày sau mới thông đường.

Đặc biệt, các em học sinh trong địa phương theo học trường THPT Lê Trực, tại xã Tiến Hóa cách đó hơn 13 km, hàng ngày các em đều đặn trèo đèo, lội suối qua con đường này. Do đường trắc trở, hiểm nguy việc ngã xe, gây chấn thương nhẹ hay việc chậm giờ học diễn ra là chuyện bình thường.

Bên cạnh đó, những lúc người dân đau ốm cần đi bệnh viện để chữa trị cũng gặp phải vô vàn khó khăn. “Đi lại khó khăn nên giao thương buôn bán của người dân cũng không phát triển, anh em, bạn bè khi nào có việc cần thiết lắm thì mới đi qua đường này thôi, chứ cũng ít khi thăm hỏi, gặp gỡ nhau được”, anh Trương Đình Oánh, thôn Sơn Thủy cho biết.

Mong ước một con đường

Những năm qua, việc đi lại khó khăn, gặp nhiều trắc trở chính quyền địa phương đã có nhiều biện pháp khắc phục tạm thời. Trong đó, để khắc phục những đoạn đường dốc khó đi, UBND xã trích kinh phí 60 triệu và xin huyện được 30 triệu để làm đường bê tông rộng 1m với tổng chiều dài 1km, đủ cho xe máy qua lại. Tuy nhiên, những đoạn mới làm này cũng bị mưa lũ làm xói lở, bong tróc, vỡ vụn.

Đây là con đường chính mà từ trước đến nay người dân lưu thông

Được biết, năm 2010 Nhà nước hỗ trợ nguồn vốn làm đường kiên cố qua đèo Cao Mã, đến năm 2011, UBND huyện Tuyên Hóa đã có quyết định phê duyệt dự toán công trình Đường cứu hộ, cứu nạn Châu Hóa – Cao Quảng dài gần 10km với tổng mức đầu tư gần 60 tỉ đồng, do Tập đoàn Đặng Đại thi công. Đường được thiết kế rộng 3,5m, dày bê tông 22cm, và mác bê tông 300.

Thấy có dự án đường được đầu tư người dân cảm thấy rất phấn khởi và chờ đợi con đường sớm được hoàn thành. Thế nhưng, nhiều năm trôi qua, nhà thầu mới chỉ thi công được 1,6km đường bê tông, và san ủi nền được thêm vài km sau đó thu hồi máy móc không tiến hành thi công tiếp. Những hạng mục cống thoát nước đã bị sạt lở, bồi lấp hoặc bị trôi mất. Mái taluy âm đất, đá bị mưa lũ xói trôi. Nước từ núi chảy xuống tràn trên mặt đường hình thành những rãnh sâu dọc tuyến. Đất bị xói mòn, trơ đá cuội thành từng đám gồ ghề, lổm nhổm.

Lớp bê tông mỏng rộng khoảng 1m do địa phương bỏ kinh phí để xây giờ cũng đã bị trôi mất

Tâm sự với chúng tôi, ông Mai Xuân Tuyên- Bí thư, Chủ tịch UBND xã Cao Quảng cho biết: “Dự án đường cứu hộ, cứu nạn Châu Hóa  -Cao Quảng cho nhân dân trong vùng bão lũ tỉnh giao UBND huyện làm chủ đầu tư, nay được thông báo dừng vì không có vốn. Khi dự án triển khai, nhân dân Cao Quảng rất phấn khởi, bởi không chỉ cứu hộ, cứu nạn, nó còn tạo điều kiện cho địa phương phát triển kinh tế – xã hội. Mở ra hướng phát triển kinh tế vườn, trồng rừng, cao su tiểu điền, chăn nuôi cho người dân, nhằm giúp thoát nghèo.

Xã Cao Quảng có gần 4 nghìn dân thì trong đó hộ nghèo đã chiếm đến 40% và 26% hộ cận nghèo, hằng ngày người dân vẫn mong chờ, ao ước con đường có thể hoàn thành. Nhưng dự án dừng, không biết bao giờ được bố trí vốn để làm tiếp. Chúng tôi mong muốn sự quan tâm của các cấp để con đường sớm hoàn thành, cho dân đỡ cơ cực”.

Người dân nơi đây đang mong chờ có một con đường mới an toàn hơn

Người dân, chính quyền địa phương xã miền núi Cao Quảng hằng ngày đều phải vượt qua con đường hiểm trở này, đối mặt với bao khó khăn để mưu sinh. Họ luôn mong chờ các cấp, ngành quan tâm hoàn thiện con đường sớm được làm xong để thuận tiện để giao lưu buôn bán phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống.

Bài & ảnh: Hồng Thiệu