(TN&MT) - Sản xuất nông nghiệp hữu cơ hiện đang gặp nhiều khó khăn về cơ chế chính sách hỗ trợ, vốn đầu tư lớn cũng như chứng nhận và giám sát chất lượng. Đó là...
(TN&MT) - Sản xuất nông nghiệp hữu cơ hiện đang gặp nhiều khó khăn về cơ chế chính sách hỗ trợ, vốn đầu tư lớn cũng như chứng nhận và giám sát chất lượng. Đó là những vấn đề được đặt ra tại hội thảo “Bàn về giải pháp thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hữu cơ” do Bộ NN&PTNT tổ chức ngày 4/4/2017 vừa qua.
 |
| Cánh đồng trồng rau hữu cơ mang thương hiệu FVF của tập đoàn TH đã đưa ra thị trường 37 loại rau củ quả hữu cơ tiêu chuẩn Châu Âu và Mỹ |
Con đường không trải hoa hồng
Là một trong những doanh nghiệp lớn đầu tiên chọn sản xuất nông nghiệp hữu cơ là hướng đi bền vững, tập đoàn TH True Milk đã gặp không ít khó khăn trên con đường đi của mình. Chia sẻ tại hội thảo, bà Thái Hương – Chủ tịch tập đoàn cho biết, lý do để TH chọn sản xuất hữu cơ chính là từ mong muốn hướng tới sức khỏe, môi trường sống cho cộng đồng.
“Cách đây nhiều năm, ông bà chúng ta cũng đã từng làm nông nghiệp hữu cơ thuần túy. Hồi nhỏ, khi đi trăn trâu, cắt cỏ cùng mẹ, tôi cũng từng vục tay xuống các vũng nước ao, đầm, dưới ruộng để uống mà không sợ gì, vì đó là nước sạch, đất sạch. Nguồn đất, nước chưa bị nhiễm độc bởi hóa chất, thuốc trừ sâu... Bây giờ thì không ai dám làm thế. Điều này nói lên rằng, sản xuất hữu cơ cần được coi là hướng đi bền vững, tất yếu và cần thiết của mỗi quốc gia”– bà Thái Hương bày tỏ.
Bắt đầu từ rau, dược liệu hữu cơ và sau đó là chuyển đổi đồng cỏ, đàn bò sang tiêu chuẩn sản xuất hữu cơ Châu Âu và Mỹ để tiến tới sản xuất sữa oganic (hữu cơ), tập đoàn TH đã phải trải qua chặng đường không hề đơn giản. Bà Thái Hương chia sẻ, Việt Nam là đất nước có khí hậu nhiệt đới, sâu bệnh rất nhiều, để có được trang trại rau hữu cơ FVF và trang trại dược liệu hữu cơ TH herbals, công nhân và các chuyên gia của TH phải tỷ mỉ trên từng luống rau, cẩn thận lựa chọn nguồn nước, nguồn đất phù hợp tiêu chuẩn.
Cuối năm 2015, TH ký kết với Control Union Việt Nam triển khai sản xuất sữa tươi organic (hữu cơ) theo tiêu chuẩn Châu Âu EC 834-2007, EC 889-2008; tiêu chuẩn Mỹ USDA-NOP tại Việt Nam, bà Thái Hương chia sẻ: “Trước và sau Lễ ký kết này, nhiều chuyên gia vẫn hoài nghi rằng chúng tôi không làm được sữa hữu cơ theo chuỗi sản xuất bởi đó là quá trình phức tạp và lâu dài; có các đơn vị tư vấn chúng tôi nhập luôn bò sữa hữu cơ về để tránh rủi ro nhưng tôi trả lời: “Không, tôi sẽ sử dụng trí tuệ Việt, tài nguyên Việt và công nghệ đầu cuối của thế giới để làm sữa tươi hữu cơ trên chính đồng đất Việt Nam”.
 |
| Đàn bò sữa và bê gần 1.000 con được chuyển đổi từ bò thông thường sang chăn nuôi hữu cơ tiêu chuẩn Châu Âu và Mỹ của tập đoàn TH. Đây là đàn bò đầu tiên của VN thực hiện chuyển đổi chăn nuôi theo tiêu chuẩn này |
Các công nhân của TH đã kiên trì chuyển đổi hàng ngàn ha đất sang trồng ngô, trồng cỏ hữu cơ làm thức ăn cho bò sữa. Sau 6 tháng làm sạch đất lại tới 6 tháng trồng trọt không sử dụng giống cây biến đổi gen, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không dùng phân bón hoá học; tiếp đó là chuyển đổi bò thường sang chăn nuôi hữu cơ. Bò được nuôi cách ly theo tiêu chuẩn chăn nuôi hữu cơ của Châu Âu và Mỹ. “Trái ngọt” của sự cố gắng, cuối năm 2016, Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam - thành viên của IFOAM đã trao Cúp vàng “Trang trại bò sữa hữu cơ vì sức khỏe cộng đồng” cho trang trại TH.
Bà Thái Hương cũng cho rằng con đường sản xuất sản phẩm nông nghiệp hữu cơ không hề “trải hoa hồng” đối với TH nói riêng và các doanh nghiệp hữu cơ nói chung. Những khó khăn “nhãn tiền” bắt nguồn từ việc hiện chưa có các quy chuẩn, bộ tiêu chí phù hợp cho sản phẩm hữu cơ. Ngoài ra, cũng chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý các doanh nghiệp làm ăn chộp giật, khiến người tiêu dùng giảm lòng tin vào sản phẩm thật, giảm sức cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.
Bao giờ có tiêu chí cho sản xuất hữu cơ?
Thừa nhận những khó khăn của các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp hữu cơ, ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, hiện nay, trong nước có 2 mô hình sản xuất sản phẩm hữu cơ là mô hình là doanh nghiệp tư nhân và nhóm hộ nông dân.
Doanh nghiệp tư nhân chủ yếu áp dụng các tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế (EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản) để sản xuất các sản phẩm phục vụ xuất khẩu và một phần tiêu thụ tại các thành phố lớn trong nước. Các nhóm hộ nông dân chủ yếu sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn của Hệ thống đảm bảo sự tham gia (PGS) và tiêu thụ tại thị trường nội địa.
Trong khi đó, để lấy được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế như TH đã làm, nhà sản xuất phải chi phí một khoản khá lớn. TS Hà Phúc Mịch – Chủ tịch Hiệp hội nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho rằng: “Căn cứ duy nhất để phân biệt sản phẩm hữu cơ thật – giả là các tiêu chuẩn, nhãn mác, giấy chứng nhận. Hiện nay những chứng nhận để xuất khẩu từ cách doanh nghiệp chủ yếu là chứng nhận quốc tế. Nhiều doanh nghiệp nhỏ không “đủ sức” lấy các chứng nhận này, trong khi đó, trong nước có tiêu chuẩn PGS nhưng không nhiều doanh nghiệp làm”
Theo ông Nguyễn Nam Hải – Phó tổng cục trưởng Tổng cục đo lường quản lý chất lượng - Bộ KHCN: “Chúng ta đã có Tiêu chuẩn quốc gia về tiêu chuẩn hữu cơ, nhưng quá trình phổ biến tiêu chuẩn này vẫn còn hạn chế.” Cũng theo ông Hải, Tổng cục đang phối hợp với Bộ NN&PTNT đẩy nhanh tiến độ xây dựng bộ tiêu chí sản xuất hữu cơ.
“Chúng tôi cũng đang cùng phối hợp để hướng tới xây dựng tiêu chí cho một số sản phẩm chủ lực của Việt Nam trước như cà phê, tiêu, gạo, tôm… Và tiến hành xây dựng bộ tem, mã sản phẩm hữu cơ quốc gia để tìm chỗ đứng cho sản phẩm hữu cơ trên thị trường cả trong nước và quốc tế” – ông Hải nói.
| “Một trong những chủ trương của chúng ta bây giờ là phát triển nông nghiệp hữu cơ. Thời gian tới, Bộ NN&PTNT và Bộ KHCN sẽ phối hợp rà soát lại tiêu chuẩn về sản xuất nông nghiệp hữu cơ để đưa ra những tài liệu hướng dẫn chi tiết, dễ áp dụng hơn với các ngành sản xuất cụ thể như trồng trọt và chăn nuôi. Những hướng dẫn này cũng sẽ dần tiếp cận với tiêu chuẩn của các nước trong khu vực và thế giới” – Bộ trưởng Bộ NN&PTNN Nguyễn Xuân Cường khẳng định. |
Hà An
.jpg "Kéo pháo ở Điện Biên")
