Cà Mau: Nhiều hộ dân phải sống chung với ngập úng

(TN&MT) - Nhiều hộ dân ở ấp Bà Điều, xã Lý Văn Lâm - một xã cửa ngõ phía Nam của thành phố Cà Mau, chỉ cách trung tâm thành phố khoảng 3 km nhưng phải chịu sống trong cảnh ngập úng nhiều năm qua.

Địa giới ấp Bà Điều gần như một tứ giác giới hạn bởi kênh Hội đồng Nguyên, kênh xáng Lương Thế Trân ở phía Bắc và Nam; rạch Chòi Mót, kênh Rạch Rập ở phía Đông và Tây; có đường Nguyễn Tất Thành (một đoạn của Quốc lộ 1A) chạy xuyên qua theo trục Bắc - Nam; phía Bắc giáp với phường 8 (TP Cà Mau), phía Nam với xã Lương Thế Trân (huyện Cái Nước). Những năm qua, bộ mặt nông thôn ấp Bà Điều đã thay đổi do tốc độ đô thị hóa phát triển nhanh với hàng trăm nhà phố, trên 60 doanh nghiệp mọc lên theo tuyến nêu trên nối dài từ phường 8 qua và một số khu dân cư (KDC) mới 2 bên Quốc lộ 1A như KDC Bạch Đằng, KDC Hoàng Tâm...

Trước đây, ấp Bà Điều không bị ngập úng do nước mưa chủ yếu thoát ra qua 2 cống Hội đồng Nguyên và cống Bà Điều trên Quốc lộ 1A ra kênh Rạch Rập. Nhưng những năm gần đây, ngập úng thường xuyên xảy ra, nhất là vào mùa mưa. Một số nguyên nhân ngập úng như sau:

Trong khi ven 2 bên đoạn quốc lộ 1A đi qua phường 8 (còn có tên riêng là đường Nguyễn Tất Thành) đều có mương thoát nước và vỉa hè nhưng khi qua địa giới ấp Bà Điều thì ven 2 bên quốc lộ 1A không có mương thoát nước và cả vỉa hè. Hầu hết các hộ dân và doanh nghiệp đều tôn cao phần sân nhà nối liền với quốc lộ nên khi mưa xuống, nước mưa tràn ra đường và tìm nơi thấp nhất thoát đi, có nơi nước đọng vũng trên quốc lộ hằng tuần cho dù trời đã ngớt mưa. Một số hộ không có khả năng tôn cao nền bị ngập úng gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, mua bán, thậm chí một số hộ phải nghỉ mua bán hoặc phải sang đất đi nơi khác ở.

Khu vực quanh cống Hội đồng Nguyên trên quốc lộ 1A bị lấn chiếm để xây dựng nhà, chỉ còn một con mương nhỏ và thoát ra bằng 2 ống nước đặt ngầm xuyên qua lộ  nên nước trong nội đồng khu phía Đông Quốc lộ 1A không kịp thoát ra kênh Rạch Rập. Ở khu phía Đông Quốc lộ 1A, nước ngập trên đồng ruộng trồng lúa lan đến đất rẫy trồng hoa màu, ngập cả khu mộ gia đình, sân nhà... thuộc ấp Bà Điều và lan sang cả ấp Bào Sơn giáp ranh. Mặt nước ở rạch Bà Điều, rạch Chòi Mót lúc nào cũng sâm sấp mặt lộ nông thôn, một số nơi bị ngập thường xuyên nên mặt lộ sớm bị hư hỏng, lộ cả vĩ sắt gây nguy hiểm cho người và xe máy qua lại. Một số nơi ở khu vực phía Tây Quốc lộ 1A, tuy gần kênh Rạch Rập hơn nhưng vẫn bị úng nước do đường nước bị nghẽn, nước không thoát ra được kênh dù chỉ cách kênh vài trăm mét. Người dân ở khu vực này cho biết, hằng năm, từ tháng 5 âm lịch (mưa sòng) là khu vực này bị ngập nước cho đến Tết Nguyên đán.

Tình trạng ngập úng không chỉ diễn ra ở ấp Bà Điều mà còn "lây" sang phường 8 ở phía Bắc. Trên đường Nguyễn Đình Chiểu có vài đoạn thường xuyên bị ngập. Nơi bị ngập có một số ổ gà ngầm dưới mặt nước nên cũng gây nguy hiểm cho xe cộ qua lại, nhất là đối với xe máy.

Điều đáng quan tâm ở đây là nguồn nước gây ngập úng không phải chỉ tại... ông trời (nước mưa) mà còn do con người. Với số lượng hàng trăm nhà ở và doanh nghiệp trên tuyến đường Nguyễn Tất Thành và các KDC mới, tất cả lượng nước thải trong sinh hoạt gia đình và kinh doanh đều hướng về... đồng ruộng phía sau hậu Quốc lộ 1A! Trong nội đồng, rạch Bà Điều, rạch Chòi Mót, kênh Hội đồng Nguyên phải hứng trọn những nguồn nước này. Vừa qua, rạch Bà Điều và rạch Chòi Mót đã được nạo vét, khơi thông luồng lạch nhưng vẫn không đủ sức đưa nước ra kênh Rạch Rập và sông Gành Hào. Chỉ trừ khu vực phía Nam ấp Bà Điều ven kênh xáng Lương Thế Trân là không bị ngập úng do nước trong nội đồng kịp xổ kênh này.

Nghe nói tỉnh và thành phố Cà Mau cũng có kế hoạch để thoát nước khu vực nêu trên nhưng chưa thể thực hiện được, một phần vì thiếu kinh phí, một phần vì vướng giải tỏa.

Ở khu vực cống Hội đồng Nguyên, dự án đường nối Quốc lộ 1A ra khu dân cư phía Đông Quốc lộ (Khu A) gặp khó khăn, chưa thể thực hiện đường nối, trong đó có nguyên nhân chưa giải tỏa được một số hộ lấn chiếm kênh Hội đồng Nguyên. Thành phố Cà Mau đã phải điều chỉnh quy hoạch đường nối nhưng tỉnh chưa đồng ý vì không hợp lý, trong đó có lý do là khi điều chỉnh đã "né" những hộ lấn chiếm này. Điều đó cũng đồng nghĩa là đoạn kênh Hội đồng Nguyên bị lấn chiếm còn... lâu mới giải tỏa được, từ đó ảnh hưởng đến việc tháo nước của kênh này ra kênh Rạch Rập.

Dân cư khu vực ven Quốc lộ 1A đề nghị tỉnh nên sớm có thực hiện làm mương thoát nước (và cả vỉa hè) đoạn Quốc lộ 1A từ cống Hội đồng Nguyên (ranh giới giữa xã Lý Văn Lâm và phường 8) đến kênh Lương Thế Trân (giáp ranh với xã cùng tên) để thoát nước khu vực này.

Những KDC mới cần được các nhà đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống xả nước thải sinh hoạt vừa tránh gây ngập úng vừa bảo đảm vệ sinh, môi trường. Những doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng nhiều nước và xả nhiều nước thải (như rửa xe, xây dựng...) cũng phải đầu tư hệ thống xả thải phù hợp, chớ không thể xả tràn lan ra lộ, ra ruộng như trong thời gian qua.

Mặt khác, thành phố cần điều tiết mở các cống xổ ra kênh Rạch Rập và sông Gành Hào kịp thời tháo nước trong khu vực nội đồng ấp Bà Điều và một số ấp lân cận (kể cả phường 8, TP Cà Mau) để không gây thiệt hại cho lúa, hoa màu...

Được biết, xã Lý Văn Lâm là xã đạt chuẩn nông thôn mới của thành phố. Nhưng xem ra chuẩn này cần phải xem xét lại vì trong thực tế còn tồn tại một khu vực sầm uất của xã bị ngập úng trong thời gian khá lâu...

Thanh Chí