Bình Thuận: Chấn chỉnh lại việc khai thác cát lòng sông

(TN&MT)- Những năm gần đây, việc khai thác cát trên sông ở Bình Thuận chưa được kiểm soát tốt khiến cho tình rạng sạt lở bờ sông ngày càng trầm trọng, gây bức xúc cho người dân.

Sạt lở bờ sông ngày càng nghiêm trọng

Theo phản ánh của người dân, tình trạng sạt lở đất bên bờ sông do khai thác cát gây ra ngày càng trầm trọng. Điều này không những làm thiệt hại về tài sản mà còn khiến cho người dân phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, nhất là vào mùa mưa bão. Điển hình là tình trạng sạt lở đất bên bờ sông La Ngà thuộc địa phận xã Huy Khiêm, huyện Tánh Linh xảy ra nghiêm trọng và kéo dài khoảng 1,5km. Nhiều điểm hàm ếch, sạt lở ăn sâu vào trong phần đất đang trồng bắp, cao su… của người dân khiến một số diện tích đất trồng cuốn theo dòng nước, một số nằm chênh vênh ở mép sông. Những vết nứt to lộ rõ từ đường hàm ếch vào trong ruộng, vườn của người dân.

Bờ sông bị sạt lở mất nhiều diện tích đất và cây trồng của người dân

Còn tại bờ sông Cái, đoạn qua tổ 5 và tổ 8, thôn Hội Nhơn, xã Hàm Chính, (Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận) cũng đang bị sạt lở nghiêm trọng, có đoạn ăn sâu vào đường giao thông. Chiều dài doạn sạt lở khoàng 70m, rộng gần 10 m và sâu hơn 5m.

Một người dân cho biết: Tình trạng sạt lở bờ sông Cái, thôn Hội Nhơn, xã Hàm Chính đã xảy ra từ nhiều năm trước. Đặc biệt, vào mùa mưa lũ, nước sông dâng cao, bờ sông lại bị sạt lở, cứ mỗi năm bờ sông lại mất đến 2 – 3m đất. Đường giao thông của thôn cứ bị ăn mòn nên người tham gia giao thông qua các đoạn bị sạt lở rất lo lắng. “ Không biết việc thu lợi cho ngân sách Nhà nước được bao nhiêu từ hoạt động khai thác cát của các doanh nghiệp, nhưng chúng tôi chỉ thấy trước mắt là trong vài năm gần đây, cứ sau mùa mưa, lũ thì dọc các con sông có hoạt động khai thác cát lại có thêm nhiều vết lở mới. Có nơi bị ngoạm sâu vào bờ hàng chục mét, thậm chí có nơi làm bờ kè nhưng vẫn bị dòng chảy “xé” vào…”

Theo ghi nhận của PV, dọc đoạn đường giao thông giáp bờ sông Cái ở xã Hàm Chính, huyện Hàm Thuận Bắc hiện có nhiều cây chắn ngang đoạn sạt lở nên tạm thời giúp người dân tham gia giao thông không bị ngã xuống sông. Ngoài ra, đoạn sông bị sạt lở thuộc tổ 8 hiện đã được làm kè khoảng 30 m. Tuy nhiên, do tình trạng sạt lở khu vực này ngày càng nghiêm trọng nên giải pháp trên chỉ là tạm thời chưa thể mang lại tính bền vững và độ an toàn cho người dân.

Không cấp phép khai thác mới

Ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở TNMT tỉnh Bình Thuận cho biết: Từ năm 2012 đến nay, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận hoạt động khai thác chủ yếu là đối với khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (cát xây dựng, sét gạch ngói, đá xây dựng, đất, cát, sỏi bồi nền) trong các khu vực đã được cấp thẩm quyền cấp giấy phép để phục vụ nhu cầu xây dựng, thi công công trình của nhà nước và người dân. Riêng đối với khai thác cát, từ năm 2012 đến nay UBND tỉnh chỉ cấp mới 05 giấy phép khai thác cát xây dựng, cát san lấp nền, gia hạn 04 giấy phép khai thác cát xây dựng trên sông và cho phép tận dụng khoáng sản làm vật liệu san lấp, đất sét cho 15 tổ chức, cá nhân. Tính tới thời điểm này có 4 giấy phép khai thác cát còn hạn. Tổng diện tích là trên 445.000 m3...

Doanh nghiệp khai thác không theo đúng thiết kế mỏ vẫn còn xảy ra

Cũng theo ông Hồ Lâm, mặc dù được cấp giấy phép khai thác song vẫn còn một số tổ chức, cá nhân chưa thực hiện đúng và đầy đủ các nội dung giấy phép được cấp, nhất là việc khai thác theo đúng thiết kế mỏ, đúng vị trí cấp phép... nên làm ảnh hưởng đến dòng chảy, gây tình trạng sạt lở bờ sông.

Để giảm nguy cơ sạt lở bờ sông do hoạt động khai thác cát, Sở TNTM tỉnh Bình Thuận đã không gia hạn đối với 4 giấy phép ở những vị trí có nguy cơ gây sạt lở. Đồng thời, khảo sát lại những điểm mỏ nếu có nguy cơ gây sạt lở sẽ dừng ngay việc khai thác; giám sát đơn vị thi công chặt chẽ, đúng với nội dung đã cấp phép. Ngoài ra, tỉnh Bình Thuận đã dừng chủ trương không tiếp tục cấp giấy khai thác mới, không đưa vào trong quy hoạch để tập trung tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm hạn chế những thiệt hại bờ sông.

 Linh Nga