Bình Giang (Hải Dương): Nhức nhối "nạn" rác thải nông thôn

Về huyện Bình Giang (Hải Dương), chúng tôi chứng kiến bên nhiều con đường liên thôn, xã, huyện đang trở thành nơi tập kết rác. Rác thải tràn xuống kênh mương dẫn nước, bờ ruộng; chất đống “lù lù” ngay khu dân cư gây phản cảm, ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sản xuất…

Bãi rác tự phát đổ ở thôn Cậy, xã Long Xuyên

Ông Nguyễn Văn Sang, thôn Cậy, xã Long Xuyên dẫn chúng tôi “mục sở thị” bãi rác gần nhà, bức xúc nói: "Tuy thôn đã được xây dựng bãi rác tập trung, nhưng nhiều người vô ý thức vẫn thường xuyên mang rác ra vứt, bãi đất trống dần đã trở thành nơi chứa rác “bất đắc dĩ”. Lúc đầu, rác ít, gia đình và các hộ dân lân cận hàng ngày thu dọn mang ra bãi rác tập trung. Nhưng rác ngày càng bị vứt ra nhiều, nên thu gom không xuể, đành phải sống chung với ô nhiễm. Mùi hôi thối bốc lên từ rác, ruồi bọ phát sinh… đã làm đảo lộn cuộc sống của nhiều gia đình, trong khi không có cách nào ngăn được việc đổ rác ngày một nhiều".

Ông Phạm Minh Đức, Trưởng thôn Cậy, chia sẻ: Nguyên nhân có các bãi rác tự phát là do ý thức kém của người dân kém “tiện đâu vứt đó”, tổ thu gom rác của thôn hoạt động một tuần chỉ 3 buổi, không đáp ứng được lượng rác của gia đình; bãi rác quy hoạch xa khu dân cư nên các hộ ngại mang ra đổ, bãi rác ngày một nhiều ứ đọng… Không những vậy, bãi rác được quy hoạch gần cánh đồng, hiện xã Long Xuyên đang có chủ trương chuyển đổi sang trồng cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhiều hộ đã cải tạo ruộng để trồng bưởi và cam. Nhưng hiện, các gia đình đang rất lo vì ruộng nằm cạnh bãi rác, nên có thể nguồn nước ngầm ô nhiễm từ bãi rác.

Người dân đổ rác tràn xuống kênh mương ở thôn Vạc, xã Thái Học

Còn tại bãi rác tập trung của thôn Vạc, xã Thái Học, rác đổ không đúng vị trí trong bãi mà vứt bừa bãi xung quanh, thậm chí đổ cả xuống kênh mương gây ô nhiễm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Rác trên bờ chưa được phân loại, lẫn nhiều chất thải nguy hại được những người thu gom rác đốt hằng ngày gây khói, mùi khét ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. 

Ông Hoàng Mạnh Hùng, phụ trách thu gom rác thôn Vạc, lý giải về tình trạng đổ, đốt rác bừa bãi: Hàng ngày, tổ của ông thu gom tới 4 xe công nông rác về bãi rác, nếu không đốt, mà chỉ đổ xuống thì chỉ vài tháng sẽ bị lấp đầy. Trong khi đó, xã không hỗ trợ làm đường vào bãi rác, nên xe chở rác chỉ đổ được ở khu vực gần lối vào. Vào những ngày mưa, bãi rác đọng nước thành ao, rác phải đổ ở ngoài nên đã tràn xuống kênh mương. 

Dù đã được hỗ trợ xây dựng bãi rác tập trung, nhưng bãi rác xã Long Xuyên (Bình Giang) không thực hiện đúng quy hoạch

Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường, ông Phạm Văn Nam, Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Bình Giang, cho biết: Năm 2012, UBND tỉnh Hải Dương đã hỗ trợ 500 triệu đồng/bãi rác để xây dựng 12 bãi rác tập trung tại 12 xã. Mỗi bãi rác tập trung có diện tích từ 1.000 - 3.600 m².

Bãi rác được quy hoạch có tường bao xung quanh, dưới đáy bãi rác có lớp vải địa kỹ thuật chống thấm, ống thông hơi cao từ 3-5 m và được rắc bột xử lý rác. Tuy nhiên, hầu hết các bãi rác lại không thực hiện theo đúng quy hoạch. Đa số, các bãi rác đều không mái che, nên dù có lớp vải địa kỹ thuật chống thấm, rắc bột xử lý rác thường xuyên và duy trì ống thông hơi theo quy trình chuẩn, cũng không thể xử lý rác bảo đảm, chỉ cần 1 trận mưa rác lại nổi lên “lềnh bềnh” (như phản ánh của phóng viên tại 2 bãi rác tập trung xã Long Xuyên và Thái Học). Phương án, Phòng đưa ra cho một số xã thuê xe chở rác về xử lý tại Công ty CP Môi trường Tình thương, thị trấn Kẻ Sặt nhưng vẫn chưa thực hiện được. Bởi Công ty này bị người dân đã kiến nghị nhiều về việc gây ô nhiễm không khí trong quá trình đốt rác.

Giải pháp trước mắt, huyện chỉ đạo các xã tăng cường tuyên truyền để người dân không đốt rác, đổ rác đúng nơi quy định; tiến hành khảo sát tỷ lệ rác lấp đầy tại các bãi rác, đồng thời tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức, đổ rác đúng nơi quy định. Còn về lâu dài, để chấm dứt hẳn "vấn nạn" này, cầu trả lời dành cho cơ quan chức năng huyện Bình Giang, Hải Dương? 

Phạm Hoàng