Bình Định: Nóng nạn khai thác, vận chuyển đất tại huyện Phù Cát

Thời gian gần đây, khu vực núi Mò O, xã Cát Tường bị nhiều doanh nghiệp ngang nhiên đến phá núi, khai thác đất. Việc khai thác đất làm ảnh hưởng đến mồ mả, đời sống sinh hoạt của người dân thôn Chánh Lý. Người dân phản đối không cho doanh nghiệp khai thác, vận chuyển đất ra ngoài. UBND xã Cát Tường đã lập biên bản và báo cáo vụ việc lên UBND huyện Phù Cát.

Không lấy đất được ban ngày, các doanh nghiệp chuyển sang lấy đất ban đêm. Người dân phát hiện kéo ra chặn phương tiện xe máy đào, xe tải chở đất của Công ty TNHH Xây dựng Bình Diễm thì một phụ nữ chẳng may bị ngất xỉu, sau đó tử vong tại bệnh viện Phù Cát.

Từ tháng 2 đến 4/2019, UBND xã Cát Tường liên tục phối hợp với người dân thôn Chánh Lý kiểm tra, phát hiện và lập 09 biên bản vi phạm đối với Công ty TNHH xây dựng Bình Diễm; Công ty xây dựng Trường Sơn (Công ty 98); Công ty TNHH xây dựng Trường Quang; Công ty TNHH Hiếu Ngọc. Riêng Công ty TNHH Xây dựng Bình Diễm có 5 vi phạm, nhưng vẫn tiếp tục huy động máy móc, phương tiện ngang nhiên hoạt động phá núi, khai thác đất. Công ty TNHH Hiếu Ngọc đưa máy móc đến ủi phá 03 ngôi mộ của dòng họ Đặng ở làng Chánh Lý bị dân làng chặn lại. Các doanh nghiệp mua đất trồng rừng của hộ dân rồi tự ý khai thác. Các hộ dân bán đất trồng rừng cho doanh nghiệp khai thác đất lại là người nhà của nguyên lãnh đạo xã Cát Tường.

Mặc dù, những công ty trên chưa được UBND tỉnh Bình Định cấp phép khai thác đất phục vụ thi công dự án Đường trục Khu kinh tế nối dài, nhưng các doanh nghiệp đều viện cớ khai thác đất phục vụ dự án để ngang nhiên khai thác, vận chuyển đất tại núi Mò O gây bức xúc, bất bình, phản đối trong nhân dân dẫn đến hậu quả đau lòng về cái chết của bà Trần Thị Bích ở thôn Chánh Lý.

Trước sự việc trên, UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo Công an tỉnh, Thanh tra giao thông, Sở TN&MT, Chủ tịch UBND huyện Phù Cát chấn chỉnh lại tình trạng khai thác đất trái phép trên địa bàn và phải xử lý theo đúng quy định của pháp luật đối với các doanh nghiệp khai thác đất trái phép. Trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện Phù Cát đã có cuộc họp khẩn để xử lý nạn khai thác đất, cũng như làm rõ cái chết của bà Bích.

Ông Đặng Văn Được - Phó Chủ tịch UBND xã Cát Tường cho biết: UBND huyện Phù Cát chỉ đạo UBND xã phối hợp với các ngành chức năng gồm Phòng TN&MT, Công an huyện, Phòng Tư pháp tiến hành rà soát lại toàn bộ diện tích đất đã khai thác. Ai mua bán cho ai, doanh nghiệp nào khai thác, mức độ khai thác bao nhiêu lập hồ sơ thủ tục, sau đó tham mưu cho UBND huyện xử lý. Phần doanh nghiệp thì xử lý công ty khai thác đất trái phép, cá nhân hộ gia đình sử dụng đất sai mục đích cũng bị xử lý. Bàn biện pháp khắc phục toàn bộ diện tích đất đã bị khai thác tại núi Mò O và họp dân, công khai sự việc trước dân. Riêng trường hợp bà Bích, UBND xã đến thăm hỏi động viên gia đình.

Nạn khai thác đất không chỉ nóng tại xã Cát Tường, mà xã Cát Nhơn cũng không kém phần. Đoàn xe tải, xe ben lớn, nhỏ nối đuôi nhau chạy vào thôn Chánh Nhơn chở đất ra ngoài. Hiện, Bình Định đang tiến hành thi công dự án Đường trục Khu Kinh tế nối dài khẩn trương, kịp trước mùa mưa bão năm 2019. Con đường thi công trên đất ruộng nên cần khối lượng đất rất lớn phục vụ san lấp mặt bằng nền đường. Chính điều này làm cho tình hình khai thác đất tại xã Cát Tường, Cát Nhơn hỗn loạn, doanh nghiệp viện cớ thi công dự án khai thác đất trái phép, lợi dụng dự án khai thác đất nhằm phục vụ cho mục đích khác. Xe chở đất chạy trên QL.19B tung bụi mù, bạt mạng để được tính nhiều chuyến kiếm được nhiều tiền mà bất chấp tính mạng con người, gây tai nạn khiến một học sinh tử vong.

Nguyên nhân này, có một phần trách nhiệm của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng trong việc buông lỏng quản lý hoạt động khai thác khoáng sản; có sự bao che, dung úng, nhẹ tay khi xử lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản trái phép. Thêm một nguyên nhân khác, chính là cơ chế hoạt động giữa bộ máy chính quyền cấp cơ sở với cơ quan chức năng của tỉnh chưa đồng bộ, xảy ra tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”, còn doanh nghiệp ung dung trục lợi tài nguyên, trốn tránh nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước dưới chiêu bài khai thác khoáng sản phục vụ dự án trọng điểm của tỉnh, dẫn đến hệ lụy tài nguyên bị cạn kiệt, cảnh quan thiên nhiên bị xâm phạm, ô nhiễm môi trường, tính mạng người dân bị đe dọa.