Bảo vệ nước dưới đất các đô thị lớn

10/11/2016 00:00

(TN&MT) - Quá trình đô thị hóa ở nước ta đã và đang làm biến đổi mạnh mẽ các điều kiện môi trường và tài nguyên ở cả thành thị lẫn nông thôn. Tại một số đô thị, tình trạng ô nhiễm môi trường đang trở nên trầm trọng bởi các hoạt động công nghiệp, sản xuất năng lượng và giao thông. Ô nhiễm bởi khí thải, bụi đã đến mức báo động; ô nhiễm do chất thải rắn đang trở thành mối lo ngại của cả cộng đồng. Bên cạnh đó, tình trạng suy giảm nguồn tài nguyên nước (ô nhiễm và cạn kiệt) đang làm ảnh hưởng không nhỏ tới tính phát triển bền vững của các đô thị.

Với tốc độ đô thị hóa phát triển, sự gia tăng dân số ngày càng cao như hiện nay tại các đô thị ắt dẫn tới nhu cầu dùng nước không ngừng tăng cao. Theo thống kê sơ bộ, lượng nước khai thác sử dụng cho các đô thị từ vài trăm đến hàng trăm triệu m3/năm, trong đó khoảng 50% nguồn nước cung cấp cho các đô thị được khai thác từ nguồn nước dưới đất. Hầu hết nước dưới đất được khai thác từ các công trình khai thác nằm trong phạm vi của đô thị hoặc vùng phụ cận. Chỉ tính riêng thành phố Hà nội hiện đang khai thác khoảng 800.000m3/ngày (khoảng 300 triệu m3/năm); thành phố Hồ Chí Minh khai thác khoảng 500.000m3/ngày (khoảng 200 triệu m3/năm). Các đô thị khu vực đồng bằng Nam bộ hiện đang khai thác khoảng gần 300.000m3/ngày (110 triệu m3/năm ).

Việc khai thác nước dưới đất để cung cấp cho các đô thị đã góp phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao chất lượng đời sống của người dân đô thị. Tuy nhiên,  trong quá trình khai thác nước, đô thị hóa, phát triển đô thị đã nảy sinh và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động xấu tới nguồn tài nguyên nước dưới đất.

Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước miền Bắc khảo sát thực địa Công trình khoan nghiên cứu cấu trúc địa chất thủy văn
Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước miền Bắc khảo sát thực địa Công trình khoan nghiên cứu cấu trúc địa chất thủy văn

Để góp phần đảm bảo phát triển đô thị một cách bền vững, cần sớm có chiến lược và các đề án cụ thể bảo vệ nguồn tài nguyên nước dưới đất quí giá này, trong chiến lược Quốc gia về tài nguyên nước tới năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 81/2006/QĐ-TTg ngày 14/4/2006 đã xác định đề án “ Bảo vệ nước dưới đất ở các đô thị lớn” thuộc danh mục các đề án, Đề án ưu tiên thực hiện trong giai đoạn 2006 – 2010 (Đề án số 6). Bộ Tài nguyên và Môi trường có quyết định số 15/2008/QĐ-BTNMT ngày 31/12/2008 ban hành quy định về việc bảo vệ nước dưới đất nói chung trong đó có khu vực các đô thị;

Ngày ngày 18 tháng 2 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Bảo vệ nước dưới đất ở các độ thị lớn” tại Quyết định số 323/QĐ-TTg; Ngày 30/8/2013, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc phê duyệt nội dung và dự toán Đề án “Bảo vệ nước dưới đất ở các đô thị lớn” - Giai đoạn I  tại 9 đô thị lớn: Thành phố Hà Nội, Thái Nguyên, Hải Dương, Quy Nhơn, Vũng Tàu, Buôn Mê Thuột, Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Mỹ Tho. Sau khi kết thúc giai đoạn I sẽ tổng kết, đánh giá hiệu quả mới triển khai tiếp giai đoạn II ở các đô thị còn lại.

Tổ thi công đang gấp rút thực hiện lỗ khoan trung tâm có độ sâu dự kiến đến 380m
Tổ thi công đang gấp rút thực hiện lỗ khoan trung tâm có độ sâu dự kiến đến 380m

Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Bắc- Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia được giao thi công các hạng mục công tác Bảo vệ nước dưới đất ở đô thị Hải Dương với mục tiêu nhằm xác định cấu trúc địa chất thủy văn, sự phân bố các tầng chứa nước, miền cấp cho nước dưới đất từ nước mưa và nước mặt; các cửa sổ địa chất thủy văn là nơi cung cấp từ nước sông cho nước dưới đất; sự dịch chuyển ranh giới mặn nhạt của tầng chứa nước. Khoan nghiên cứu sự phân bố của các tầng chứa nước, hút nước thí nghiệm đánh giá thông số địa chất thủy văn của các tầng chứa nước; hút nước thí nghiệm nghiên cứu cơ chế dịch chuyển mặn nhạt của các tầng chứa nước của vùng Đô thị đồng thời, xác định hiện trạng tài nguyên nước dưới đất đang được khai thác, sử dụng; nguyên nhân sụt lún nền đất, suy thoái, cạn kiệt tầng chứa nước do khai thác nước dưới đất quá mức; xác định các vùng nước dưới đất đã bị nhiễm mặn; xác định hiện trạng các nguồn thải (bãi chôn lấp chất thải, bãi rác, nghĩa trang, nước thải) tác động làm ô nhiễm đến nguồn nước.

Về trình tự thực hiện đề án Bảo vệ nước dưới đất ở đô thị Hải Dương, Chủ nhiệm đề án Thạc sỹ Tống Thanh Tùng cho biết: Năm 2016 Liên đoàn được giao triển khai Điều tra thực địa xác định cấu trúc địa chất thủy văn, sự phân bố các tầng chứa nước; Hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước; Hiện trạng nguồn gây bẩn ở đô thị Hải Dương. Sau khi hoàn thành 3 nội dung điều tra trên sẽ phân tích để xác định các vấn đề về tài nguyên nước dưới đất ở đây như nhiễm bẩn, nhiễm mặn. Dựa trên tiêu chí về diện phân bố đang còn trống tài liệu nghiên cứu, ranh giới nhiễm mặn đã tiến hành công tác khoan tại 4 cụm lỗ khoan nghiên cứu địa chất thủy văn. Sau khi nghiên cứu, tính toán các thông số sẽ đưa ra các kết quả để làm cơ sở định hướng khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên nước dưới đất.

Tổ thi công đang bơm nước từ một lỗ khoan có độ sâu 370m
Tổ thi công đang bơm nước từ một lỗ khoan có độ sâu 370m

Năm 2017 tại Đô thị Hải Dương sẽ tiếp tục triển khai khoan và bơm hút thí nghiệm để xác định cấu trúc của khu vực bị nhiễm bẩn; nếu nguồn gây bẩn nằm trên tầng chứa nước ảnh hưởng trực tiếp sẽ khoan, bơm hút nước thí nghiệm nghiên cứu cấu trúc và xác định khả năng dịch chuyển của chất bẩn trong tầng chứa nước. Từ đó đánh giá thời gian xâm nhập từ bề mặt xuống tầng chứa nước để có biện pháp phòng tránh và bảo vệ cho đối tượng khai thác nước...

Sau khi hoàn thành, đề án có ý nghĩa thực tiễn rất lớn khi sẽ là cơ sở định hướng cũng như quy hoạch về bảo vệ và sử dụng nguồn nước dưới đất cho địa phương. Đồng thời, thông qua việc xác định, đánh giá các nguồn gây bẩn trong đô thị có khả năng tác động trực tiếp đến nguồn nước dưới đất như các bãi rác, bãi chôn lấp rác dưới đất, điểm xả thải…sẽ định  hướng cho địa phương có biện pháp bảo vệ các tầng chứa nước đó như tăng cường ý thức người dân không vứt rác bừa bãi, tập trung vào những điểm thu gom, thành lập các đới bảo vệ cho công trình khai thác nước phục vụ quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương một cách bền vững./.

Tuyết Chinh

 

 

 

 

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Bảo vệ nước dưới đất các đô thị lớn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO