Bãi rác thung Đám Gai (Hà Nam): Đang âm ỉ cháy, ô nhiễm nghiêm trọng

Bãi rác xử lý sơ sài, phát sinh ô nhiễm

Theo Chi cục Môi trường thuộc Sở TN&MT Hà Nam, UBND tỉnh Hà Nam lựa chọn và quy hoạch bãi rác bãi rác thung Đám Gai từ những năm 2000, bởi ở đây bốn bề bao quanh là núi cao thuận tiện cho việc chứa rác và chôn lấp rác thải, ước tính hàng ngày có khoảng hàng trăm xe rác với khối lượng hơn 100 tấn được vận chuyển, tập kết về đây.

Tuy vậy rác thải lại được xử lý một cách sơ sài, chủ yếu được đốt hoặc chôn lấp chưa đảm bảo vệ sinh môi trường. Tại đây duy nhất chỉ có một nhà máy xử lý rác làm phân composit với mục đích làm giảm thể tích rác chôn lấp. Thế nhưng với công suất nhỏ, nhà máy không thể phân loại hết lượng rác lên đến hàng trăm tấn đổ về mỗi ngày. Vì thế, lượng rác chưa qua phân loại được đổ tràn ra môi trường bốc mùi xú uế, khó chịu và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân sống xung quanh khu vực, nhất là người dân thuộc xã Thanh Thủy, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.

Bởi tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng nên bãi rác này bị liệt vào danh sách các điểm đen ô nhiễm cần được xử lý theo Quyết định 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ từ tháng 4/2003. Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh Hà Nam đã chỉ đạo Sở TN&MT, Sở Xây dựng, Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Hà Nam tiến hành các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm, đầu tư trang thiết bị, mở rộng nhà máy sản xuất phân composit hạn chế việc chôn lấp rác...

Tuy nhiên, quá trình xử lý rác do Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Hà Nam đảm nhiệm lại thực hiện theo công nghệ lạc hậu, thiếu đồng bộ trong việc phân loại rác nên hoạt động bãi rác vẫn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cho khu vực. Trên cơ sở hoạt động chưa hiệu quả của Công ty, UBND tình Hà Nam đã ra Quyết định số 593/QĐ-UBND ngày 20/4/2012 về việc bàn giao và vận hành Nhà máy xử lý rác tại bãi thung Đám Gai cho Công ty cổ phần Môi trường Ba An đảm nhiệm.

Bãi rác thung Đám Gai lộ thiên, chất cao như núi ngày ngày cháy âm ỉ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho khu vực

Ông Lê Văn Hưng, Chi Cục phó Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở TN&MT Hà Nam cho biết: Từ khi Công ty cổ phần Môi trường Ba An tiến hành vận hành xử lý rác thì vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng tại bãi thung Đám Gai phần nào được giảm thiểu nhờ vào việc Công ty đã nâng công suất xử lý rác lên 130 tấn/ngày, mở rộng nhà chứa rác 350m2... Ngoài ra theo kết quả quan trắc khí thải lò đốt rác thải tại đây ngày 28/8/2013 cho thấy, các chi tiêu về môi trường đều nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 30:2012/BTNMT về lò đốt chất thải công nghiệp.

Tuy vậy, ông Hưng cũng thừa nhận thực tế là hiện tại Công ty Ba An mới chỉ xử lý được lượng rác thải phát sinh trên địa bàn của thành phố Phủ Lý và một số huyện lân cận. Còn lại lượng rác thải tồn đọng gây ô nhiễm tại đây từ tháng 4/2012 trở về trước vẫn chưa được giải quyết.

Trách nhiệm cơ quan  chức năng ở đâu?

Việc giải quyết dứt điểm lượng rác tồn đọng trước đó của bãi rác cũng như xử lý được hết lượng rác phát sinh hàng ngày trên địa bàn tỉnh Hà Nam (theo thống kê của Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nam là khoảng 200 – 300 tấn/ngày) lại đang trông chờ vào việc đầu tư, mở rộng các nhà máy xử lý rác từ các công ty như Công ty cổ phần Môi trường Ba An, Công ty cổ phần Tâm – Sinh – Nghĩa...

Trao đổi với ông Lê Vinh Giám đốc Công ty cổ phần Môi trường Ba An cho biết: Tiến độ xây dựng lò đốt công suất 100 tấn/ngày đã hoàn thành được khoảng 30%, hố chôn lấp rác hợp vệ sinh cũng đang được triển khai, dự án xây dựng trạm xử lý nước thả đến đầu năm 2016 sẽ được thực hiện, về bãi rác tồn đọng đang cháy âm ỉ gây ô nhiễm môi trường cho khu vực, ông Vinh cho biết: Đơn vị đã báo cáo lên các ngành, các cấp và cả lực lượng công an, đồng thời tìm cách khắc phục, cử người canh gác nhưng vẫn không hạn chế được tình trạng trên.

Việc bãi rác thung Đám Gai tồn đọng rác thải chất cao như núi ngày ngày cháy âm ỉ với khói bụi đang gây ra ô nhiễm nghiêm trọng, trong khi đó các dự án xử lý núi rác này vẫn đang phải chờ đợi sự đầu tư như công trình trạm xử lý nước thải cũng như thời gian hoàn thành của một số hạng mục đang tiến hành. Tuy nhiên cả lãnh đạo của Chi Cục Bảo vệ môi trường và doanh nghiệp đều không chắc về thời gian hoàn thành của các công trình trên, bởi theo ông Hưng thì Công ty cổ phần Tâm – Sinh – Nghĩa đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác mấy năm nay nhưng cho đến nay vẫn chưa hoàn thành, còn về phía Công ty Ba An cũng chưa biết đến bao giờ thì xong.

Một điểm đen ô nhiễm môi trường đã được Thủ tướng Chính phủ xếp vào hàng ưu tiên giải quyết, song qua hơn 10 năm với rất nhiều đơn vị được giao trách nhiệm xử lý, đến nay tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn chưa được cải thiện là bao. Nguy hiểm hơn, bãi rác đang phát sinh đám cháy âm ỉ ngày đêm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng song chưa có phương án tối ưu giải quyết. Dư luận đặt câu hỏi, trách nhiệm cơ quan quản lý môi trường địa phương ở đâu?!

Bài và ảnh: Huy An