Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi gia tăng
Theo thống kê, tính đến hết 2018, toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có 207 trang trại chăn nuôi, trong đó có 118 trang trại heo, 85 trang trại gà và 4 trang trại bò. Kết quả thanh tra các trang trại chăn nuôi cho thấy, có 105 trang trại nằm ngoài quy hoạch, trong đó có 64/118 trang trại heo, có 41/85 trang trại gà. Đồng thời, có đến 84 trang trại chăn nuôi đang gây ô nhiễm môi trường, trong đó, phần lớn các trang trại đều vi phạm về các quy định về bảo vệ môi trường, không đầu tư hệ thống xử lý nước thải hoặc có đầu tư nhưng không xử lý nước thải đạt quy chuẩn môi trường.
Cụ thể, đối với chăn nuôi heo, có 58/118 trang trại gây ô nhiễm môi trường chiếm 49,2% số trang trại nuôi heo trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong đó, huyện Châu Đức có 40/46 trang trại gây ô nhiễm, chiếm 86,96% tổng số trang trại trên địa bàn, có đến 30 trang trại nằm ngoài vùng và 10 trang trại trong vùng quy hoạch; huyện Xuyên Mộc có 8/31 trang trại gây ô nhiễm, chiếm 25,80% tổng số trang trại trên địa bàn, cả 8 trang trại đều nằm trong vùng quy hoạch; thị xã Phú Mỹ có 6/27 trang trại gây ô nhiễm, chiếm 22,22% tổng số trang trại trên địa bàn, 6 trang trại trong vùng quy hoạch.
Còn thành phố Bà Rịa có 3/3 trang trại gây ô nhiễm, chiếm 100% tổng số trang trại trên địa bàn, cả 3 trang trại đều nằm ngoài vùng quy hoạch; huyện Long Điền có 1/1 trang trại và nằm ngoài vùng quy hoạch; đối với chăn nuôi gà, có 26/85 trang trại gây ô nhiễm môi trường chiếm 30,58% số trang trại nuôi gà trên địa bàn tỉnh. Trong đó, huyện Châu Đức vẫn là huyện có số trang trại gây ô nhiễm môi trường cao nhất, trong tồng số 19 trạng trại thì có 14 trang trại gây ô nhiễm, chiếm 73,68%, có đến 11 trang trại nằm ngoài vùng và 3 trang trại trong vùng quy hoạch…
Ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, từ nhiều năm nay, ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi ở Bà Rịa - Vũng Tàu đã được xác định là “điểm nóng” do vị trí hoạt động của các trang trại chăn nuôi nằm trong các khu dân cư, trong lưu vực các hồ cấp nước sinh hoạt… Mặc dù tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có quy hoạch khu vực chăn nuôi tập trung, song việc di dời vẫn còn gặp khó khăn do nhiều trang trại chăn nuôi đã tồn tại trước khi UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ban hành quy hoạch.
Bên cạnh đó, việc nằm xen lẫn trong khu dân cư, khu du lịch, trong lưu vực các hồ cấp nước sinh hoạt… nên hoạt động chăn nuôi đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường không khí, làm tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự, cũng như việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Ngoài ra, một số địa phương chưa quyết liệt trong xử lý các cơ sở chăn nuôi tự phát, không phép nên rất khó quản lý và kiểm soát về bảo vệ môi trường. Theo đó, hệ lụy của nó là đang làm cho tình hình ô nhiễm môi trường càng tăng cao, việc khắc phục ở các khu dân cư trở nên khó khăn, gây bức xúc cho người dân.
Gấp rút thực hiện di dời các cơ sở gây ô nhiễm
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, hiện nay phần lớn các trang trại chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có vị trí không phù hợp với quy hoạch, nằm trên lưu vực các hồ cấp nước, nằm trong khu dân cư và hầu như chưa được đầu tư công trình xử lý nước thải bảo đảm theo quy định. Thực tế cho thấy, hầu hết các trang trại trong khu dân cư lại có diện tích đất nhỏ, trong khi để thực hiện việc đầu tư hệ thống xử lý nước thải bảo đảm theo quy định lại phải có đủ diện tích đất phù hợp…
Do đó, để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động chăn nuôi gây ra trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Quyết định số 506 về việc phê duyệt đề án “Di dời, chấm dứt hoạt động các cơ sở chăn nuôi nằm ngoài quy hoạch hoặc gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giai đoạn 2019 - 2021, định hướng đến năm 2025”. Tổng số ngân sách thực hiện hỗ trợ di dời, chấm dứt hoạt động các trang trại chăn nuôi là 38,678 tỷ đồng.
Để thực hiện tốt đề án, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao cho các ngành chức năng tập trung rà soát, gấp rút triển khai kế hoạch thực hiện. Theo đó, sẽ tập trung khuyến khích, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố di dời các trang trại chăn nuôi vào vùng quy hoạch chăn nuôi tập trung; chấm dứt chăn nuôi trong các khu dân cư, khu đô thị,… hoặc cơ sở đang gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Đề án được chia thành từng giai đoạn, bắt đầu triển khai từ năm 2019 đến năm 2025. Cụ thể, trong năm 2019, sẽ rà soát, yêu cầu tất cả các trang trại đang hoạt động nằm trong vùng quy hoạch nhưng gây ô nhiễm môi trường phải thực hiện biện pháp khắc phục ô nhiễm và xử lý môi trường theo quy định; lựa chọn 8 trang trại chăn nuôi điển hình với kiểu chuồng nuôi hở làm thí điểm di dời.
Hoặc chấm dứt hoạt động chăn nuôi thuộc một trong các trường hợp: trang trại chăn nuôi nằm ngoài vùng quy hoạch, nằm trong hành lang bảo vệ nguồn nước, thuộc nội thành, nội thị, nằm trong khu dân cư tập trung đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Các trang trại thực hiện thí điểm tại 4 địa phương gồm: thành phố Bà Rịa 02 trang trại; thị xã Phú Mỹ 03; Châu Đức 02, Xuyên Mộc 01.
Năm 2020, tổ chức di dời, chấm dứt hoạt động của các trang trại chăn nuôi với kiểu chuồng nuôi hở, thuộc một trong các trường hợp: trang trại chăn nuôi nằm ngoài vùng quy hoạch, nằm trong hành lang bảo vệ nguồn nước, thuộc nội thành, nội thị, nằm trong khu dân cư tập trung đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; bắt buộc tất cả các trang trại đang hoạt động nằm trong vùng quy hoạch phải thực hiện các biện pháp xử lý môi trường theo quy định.
Đồng thời, dừng hoạt động chăn nuôi đối với các trang trại phù hợp với quy hoạch nếu không thực hiện các biện pháp xử lý môi trường theo quy định (chất thải sau xử lý không đạt tiêu chuẩn xả thải) để khắc phục phục chấm dứt hoạt động đối với các trang trại này trong trường hợp không có khả năng khắc phục ô nhiễm môi trường sau khi đã gia hạn thời gian khắc phục theo luật định. Theo đó, trong năm 2020 sẽ tiếp tục di dời, chấm dứt hoạt động đối với 55 trang trại, tại 4 địa phương như: thành phố Bà Rịa 02 trang trại; thị xã Phú Mỹ 20; Châu Đức 21, Xuyên Mộc 12.
Đến năm 2021, sẽ tổ chức di dời, chấm dứt với các trang trại chăn nuôi không phù hợp quy hoạch gây ô nhiễm môi trường và không đáp ứng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về điều kiện chăn nuôi theo quy định; dừng hoạt động chăn nuôi đối với các trang trại có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và chấm dứt hoạt động với các trang trại chăn nuôi không chấp hành đúng quy định bảo vệ môi trường theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền; chấm dứt hoạt động đối với các trang trại chăn nuôi không còn phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội buộc phải di dời. Theo đó, có 41 trang trại thực hiện di dời tại các địa phương có hoạt động chăn nuôi.
Ngoài ra, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu còn yêu cầu các sở, ngành, địa phương tăng cường thanh, kiểm tra công tác bảo vệ môi trường tại các cơ sở chăn nuôi; xử lý nghiêm các vi phạm hành chính và kiên quyết đóng cửa các cơ sở chăn nuôi không chấp hành bảo vệ môi trường; quản lý chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường, tuyệt đối không để các cơ sở chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống, gây bức xúc trong nhân dân.
Cùng với đó, các sở, ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền sâu rộng cho các cơ sở chăn nuôi trên địa bàn biết về đề án để chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện các thủ tục để di dời nhằm hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ di dời, chấm dứt hoạt động 100% trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm không phù hợp quy hoạch hoặc gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn.